Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rodzajeinformacjiwizualnej
ROZDZIAŁ
1
Wrozdzialetymprzedstawionezostanąobrazyigrafiki,któresąważnymelementem
wytwarzaniawiedzyczłowieka,wtymwiedzynaukowej.Ponieważżyjemywkulturze
wizualnej,zmysłwzrokujestdominującymnarządempoznanialudzkiegoirozumie-
nia.Różnegorodzajuinformacjezapisanewpostaciwizualnejtowarzysząnamod
momentupowstaniaświadomościkonturowej,czyliodepokipaleolituirysunków
naskalnych.Ichcelembyłobowiemostrzegaćmieszkańcówdanejjaskiniprzednie-
bezpieczeństwem.
Największyrozwójwszelkiegorodzajudiagramów,mapiwizualizacjiinformacji
rozpocząłsięwśredniowieczu.Wówczastoręczniekopiowanografikiwksiążkach
idrukach.Używanoich,byilustrowaćzasadywyższegoporządkuwykładaneprzez
teologóworazfilozofów.Wizualneprzekazynieominęłyrównieżprocesóweduka-
cyjnych.IchciekawymprzykłademsąpraceJanaAmosaKomeńskiegozXVIwieku,
którychgłównaideapoglądowościprzetrwaładoczasówwspółczesnych.Intere-
sującezmianydotycząrównieżwspółczesnychprzekazówmedialnych.Możnaje
obserwowaćwczasopismach,gazetachczyserwisachinternetowych.Corazczęściej
spotykamybowiemdługietekstyizdjęciazastępowaneprzezinfografikiiwizuali-
zacjędanych.Towszystkopowoduje,żewspółczesneprzekazysąfragmentaryczne
irozdrobnione,agłównymcelemichtwórcówjestto,abywybredny,niecierpliwy
odbiorcaprześlizgnąłsięponichokiem.
▪Czyżyjemywkulturzewizualnej?
Rzeczywistośćzawszeinterpretowanozapośrednictwemobrazów,afilozofiajuż
odczasówPlatonadążyładozmniejszenianaszejzależnościodnich,nawołującdo
nieobrazowanegopojmowaniarzeczywistości(Sontag,2009:161).Dlanegatywnego
nastawieniaPlatonadoobrazówtypowebyłoporównywanieichdocieni-prze-
mijających,nieprzydatnychwzdobywaniuwiedzy,niematerialnych,bezsilnych
towarzyszyprzedmiotówrzeczywistych,którychsąodbiciem.
Feuerbach(1843:162)wswojejpracyOistociechrześcijaństwazauważył,że
naszaepokanceniwyżejobrazniżrzecz,kopięniżoryginał,wyobraźnięniżrze-
czywistość,pozórniżistotę”iżejesttegoświadoma.Natomiasttaostrzegawcza
skargawdwudziestymwiekuprzekształconazostaławdiagnozę,codoktórejpanuje
15
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
