Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
AnetaChmiel
leżności,niewchodzącwrolęindywidualnychautorek,leczgromadzącsiłypo
to,abywykorzystaćswojeprerogatywyzapomocątekstupisanegonaprzekór
oczekiwaniomkrewnychorazpozostałychprzedstawicieliklasyspołecznej.
Dotychczasowebadanianadśrodowiskiemwłoskichliteratekepokirene-
sansudowodzą,żekobietyniejakopożyczyłyumiejętnościmężczyzn,abyprze-
trwaćpolitycznie.
WybórpańzCesenyjestjednocześniejasnądeklaracjąwejścianascenęne-
gocjacjipolitycznych,któregosymbolicznympretekstemstałosiękobiececiało
ijegostatusspołeczny,itogłówniedziękitemuaktowiprzyjęłowymiarniejed-
nostkowy,alegrupowy.Jakważnajestdyskusjanatematstereotypowych,tra-
dycyjnych,skonwencjonalizowanychrólspołecznychprzypominaChristiane
Klapisch-Zuber:
Kobietypozostawałytrybempodporządkowanymmechanizmowiprokreacji.Pod-
porządkowanietojednak,choćnigdyniebyłokwestionowane,corazczęściejbyło
wyjaśniane,uzasadniane,krótkomówiąc,dyskutowane.Przestałojużbyćsprawącał-
kiemoczywistą(Klapisch-Zuber2000:386;tłum.M.Radożycka-Paoletti).
ZtekstuzredagowanegoprzezdamyzCeseny,atakżezmówNicolosySanu-
timożnajasnowywnioskować,żepiśmiennictwowzmacnia,anawetprzewyż-
szaefektyosiąganedotychczasprzezsłowomówione:nNiezadowoloneztego
stajemyprzedWamitymrazemjakooratorkiwtejsamejsprawie”8.Cytatten
przypominanamoprymaciemowywświeciepóźnośredniowiecznymwprak-
tykachkomunikacyjnych,wktórychmówiącyniejestwcaleoderwanyodsłu-
chacza,leczjestczęściąjednejscenyijęzyków,którymiposługująsiękobiety,
iwktórychodegrałyrolębohaterek.Nawetjeśliprzejściedopisarstwaidopu-
blikacjiwprzypadkupańzCesenypodkreślaświadomośćwagi,skuteczności
iwiększegoznaczeniasymbolicznego,którezyskałydrukarniewdrugiejpoło-
wieXVIwieku,tennhałaswtle”
,lubwspomnienieprzekazusłownego,stanowi
świadectwo,oistnieniuktóregowartowiedzieć.Konfutacjekobietwkwestii
nadużywaniabogatychstrojówiozdóbpotwierdziłyistnienieinnychformko-
munikacjitaksamonasyconychznaczeniemjakśrodkijęzykowe.Ubióriinne
ornamentyciałazostaływskazaneprzeztedamywważnychośrodkachrenesan-
sowejkulturywłoskiej,jakoninny”rodzajpisarstwa,przynależnyraczejdosfery
symbolicznejipublicznej.
Renesans,nietylkoweWłoszech,okazałsięepoką,którastworzyłakobie-
tommożliwośćzaistnieniawroliautorek,zgłębieniaobszarówzainteresowań,
wzięciaudziałuwdebaciepublicznej.Bezwątpieniaodpowiedziałyonena
8Declamationedellegentildonneł,1575:2:nNoncontentediciòlesipariamodinuovo
inanzioratricinellamedesimacausa”;tłum.A.Ch.
