Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
AnetaChmiel
strojeiozdobybyłydlanasukojeniemdoznanejkrzywdy6(Declamationedellegen-
tildonneł,1575:2;tłum.A.Ch.).
Autorki,mającświadomość,żenaopinięadresatamożewpływaćwzórau-
torytetuklasycznego,wyraźniedeklarująsympatiędoSokratesa,Arystotelesa
iKwintyliana.CytująrównieżHomeraiHezjodawstrategicznychfragmentach
mowy,wzmacniającwtensposóbwywód,któryutożsamiaurodęijejatrybuty
wyróżniającesięartyzmemibogactwemzdobień.Przypominająponadtohisto-
rięAbrahama,którypoprzezswojegosługępodarowałzłotebransolety(sym-
bolizująceboskieczyny)iperłowekolczyki(symbolizująceboskiesłowa)swojej
przyszłejsynowejRebece7.Wprzytoczonejbroszurzeznajdziemyrównieżliczne
nawiązaniadomotywówtwórczościDantego,PetrarkiiAriostapotwierdzające
ichargumentacjęwsposóbnajbardziejpożądany.Nauwagęzasługująwysokie
kompetencjeretoryczne.Autorkimusiaływykazaćsiędużązręcznością,abynie
poruszaćsprawdrażliwychikontrowersyjnych,czemusłużyłosięganiedoprzy-
kładówhistorycznychiliterackich.
Wymienionetekstywmniejszymbądźwiększymstopniusąważnenietylko
zpowoduichkobiecegoautorstwa.Przedewszystkimumożliwiająposzerzenie
horyzontuipozwalająuniknąćpułapki,wktórąłatwomożnawpaść,tworzącze-
stawieniaipodsumowanialiczbowe.Tymbardziejże,jakpodkreślaCarloDio-
nisotti,wXVIwiekupisarkintworzągrupę”
,którapowolirozrastasię:zdość
ograniczonejstajesięcorazliczniejsza,atozasprawąnajnowszychbadańnaten
temat(Dionisotti1967:237).Nadużyciembyłobyzakwalifikowaniewszystkich
tychdokumentówdozbiorutekstówartystycznych,literackich.Bezwątpienia
jednakmająonecharakterpublicystyczny,bowiemichcelemjestrozważenie
aktualnychproblemówspołecznych,religijnychczyobyczajowych.Takżewtym
znaczeniudziałalnośćwspomnianychautorekdobrzewpisujesięwwielogatun-
kowynurtpiśmiennictwahumanistycznego.
Analizowanietejaktywnościwyłączniewaspekcieliterackimprzesuwa
uwagęzplanupraktykiobyczajówdominującychwdanymokresieikontek-
ściewkierunkustudiównadalfabetyzacjąinadichpraktykamispołecznymi,aż
doopisuzjawiska,jakimbyłwąskikrągwybranychjednostek,elityliterackiej,
złożonejzmężczyznpochodzącychzuprzywilejowanychirozwiniętychkultu-
rowoklasspołecznych,któreażdoXIXwiekuniezmieniłysięwsposóbrady-
kalny.Kiedypisaniutowarzyszyambicjastworzeniatekstuliterackiego,ozna-
czatorównieżnadziejęnabycieprzyjętymdotegospecyficznegośrodowiska,
6nNonpossanoessercilegittimamenteinterdettiipanni,idrappi,ivaieglialtriornamenti
etantopiù,[ł]quantocheanoi,chesiamocacciatedatuttigliufcipubblici,spogliatedatutti
limagistratiefinalmented’ognigrandeepiccioladignitàdeltuttoprive,furopersollevamentodi
tantamiseriaconcessiquesticultoequestoornamenti”
.
7Declamationedellegentildonneł,1575:5.
