Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
walnedowspólnychcech(prawdopodobnietezatajestniezgodnazinten-
cjamiRoschiBerlina,ajeślijestzgodna,toniejestjasnowyrażonawich
pracach).Podobieństwoogólnejesttymnarzędziem,którepozwaladziecku
wyodrębnićpierwsze,najwcześniejbudowanezbiory.Wkonsekwencji,podo-
bieństwoogólnejestczymśpierwotniejszymniżzbiór.Jeślichodziopozo-
stałerodzajepojęć,topojęciaprototypoweprzedstawiamyjakote,któresą
budowanenapodstawiecechtypowych(myślimy,żezachowanazostała
głównaintencjaodkrywczynitychpojęć—Rosch1977).Jeślichodzi
opojęciaklasyczne,tozachowujemyideewyrażonewkoncepcjiopisującej
tepojęcia(np.koncepcjiAjdukiewicza1975),ztąniewielkaróżnicą,iżinter-
pretujemyjenietylkowsposóbtradycyjny(posiadaniecechkonstytutyw-
nych),leczteżwkontekścieświatówmożliwych(cojestzgodnezpoglądami
Putnama1998b)orazwkontekściekoncepcjigłoszącej,żepojęciasąteo-
riami(Medin1989).Wkoncepcjipojęćzależnychodteoriinajpierwteorie
naiwne,awostatecznościteorienaukowewpływająnabudowaniepojęć,
nawybórzestawucechkonstytutywnych(wydajesię,żetakainterpretacja
jestzgodnazintencjąpsychologów,którzypisaliotychpojęciach,wszcze-
gólnościD.L.Medina1989).Pojęciaegzemplarzoweinterpretujemyjakote,
którebudowanesąwokółcechindywiduowych,tych,którepozwalająroz-
poznaćjednostkoweprzedmioty(myślimy,żeniejesttoniezgodnezinten-
cjąBrooksa1978,naktóregopracępowołujemysiępodczasanalizowania
pojęćegzemplarzowych,aprzynajmniejniejestniezgodnezniektórymi
tezamiwygłoszonymiprzezniego).
Ponadto,skupiamysięnaprzedstawieniurolidefinicjideiktycznych
wbudowaniuposzczególnychtypówpojęć.Wychodzącodpojęćpodsta-
wowych,któremogąbyćzróżnicowanewzależnościodstopniapodobień-
stwaogólnego(pierwszezbioryniesątaksamozłożone,wszystkozależy
odświatarzeczywistego),dochodzimydopojęćopartychnacechach.Uzna-
jemy,iżbezpodobieństwatrudnobyłobyczłowiekowiwyodrębnićzbiory
zewzględunacechy(wcześniejnależałobyznaćzakreskategorii).Następnie
przedstawiamytypypojęćwzależnościodstopniaskomplikowania:pojęcia
opartenacechachtypowych,cechachlogicznych,cechachwyodrębnio-
nychnapodstawieteoriiorazcechachstałychmodalnie.Uznajemy,iżwich
budowaniuuczestnicządefinicjedeiktyczne,ato,jakiepojęciebędziezbu-
dowane,zależyodtego,jakiepróbkipokażenauczającyjęzykaijakienarzę-
dziazastosujeuczącysię.Definicjeostensywnesąsznurkiem,naktórym
wisząpojęcia—korale.
Wbadaniachnaszychstaraliśmysięniewchodzićzbytgłębokowkom-
petencjepsychologów.Akceptujemybowiem
[ł]propozycjęChristopheraPeacocke’a[ł]—DProsteWyjaśnienie”:filozofowie
powinniokreślaćkonieczneiwystarczającewarunkiposiadaniapojęć,apsycho-
