Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
23
najważniejszychsferżycia,jaknaprzykładjedzenie,praca,zabawa,używki,
seks,macierzyństwo,rodzina-woczywistysposóbmieszcząsięturównież
emocje.Konceptualizacjawyrażeńzwiązanychzemocjamisprowadzasiędo
podsuwaniaużytkownikomjęzykagotowychkliszjęzykowych,któresą
ustalonymiwjęzyku(niedoraźnymi)metaforamiczyliodniesieniemokre-
ślonejemocjidorepertuaruśrodkówjęzykowychwyższegorzęduniżlek-
semy,awięcfrazeologizmyczywręcz,byużyćterminuzastosowanego
przezAnnęWierzbicką(por.WIERZBICKA1983),osobnegenrymowy.Można
bowiempowiedzieć,żejęzyk,kategoryzującuczucia,oswajajeipozwala
ująćwsłowachto,coniedostrzegalnenazewnątrziniewyrażalne,
iwsposóbmaksymalniejednoznacznyzakomunikowaćotymotoczeniu
(por.NOWAKOWSKA-KEMPNA1995:126).Metaforyzacjamabowiemsłużyć
przedewszystkimzbliżeniurzeczywistościdowymiaruludzkiego,ułatwie-
niupostrzeganiajejprzezczłowieka.Dlategorównieżtezjawiska,którenie
majądostrzegalnychgranic,wnaszympostrzeganiuświatatakiegranice
otrzymują,nabierającechbytufizycznego(por.LAKOFFIJOHNSON2010:55).
Metaforaontologicznapozwalanaprzykładmówićozjawiskachjak
obytachobdarzonychświadomością,którymmożnaprzypisaćpredykaty
typowostosującesiędoludzi,awięcnp.czasownikioznaczająceczynne
działania.Pozawartościąumożliwiającąpercepcjęświata,służytorównież
większejwyrazistości,ekspresjijęzyka.
Szczególniefrazeologizmyemotywnesątuznaczącymśrodkiemekspre-
sji,ponieważzregułycharakteryzujejesilnenacechowanieekspresywne,
wodróżnieniuodnazwuczuć,któreczęstotakichkonotacjiniemają,albo
wykazująjewstopniunieporównaniesłabszym,równieżdlatego,żejedno-
wyrazowenazwyuczućczęstoprzynależądoformalnychrejestrówjęzyka,
niebrakwnichzapożyczeńiintelektualizmów.Badaniewyrażeńemotyw-
nychjakogałąźjęzykoznawstwadoczekałosięobszernejliteratury(por.np.
WIERZBICKA1986:584),stądproponujesięniekiedyterminemocjonologiana
oznaczenietegonurtubadań(por.ATHANASIADOU1998:xii).
Wśródutrwalonychwjęzykustrukturjęzykowychsłużącychwyrażaniu
emocjiistotnemiejscezajmująfrazeologizmy(PAJDZIŃSKA1999:83),
wktórychmieszcząsiętefragmentyrzeczywistości,któresąszczególnie
związanezczłowiekiem,ponieważzłożonośćsferyemotywnejznacząco
utrudniaichjednowyrazoweokreślenie.Wypadatupodzielićpoglądautorki,
żefidobórkomponentówfrazeologizmujestdalekiodasemantyczności.
Wydajesięinteresującezbadanie,coleżałoupodstawprocesówfrazeologi-
zacji,jakiefaktywsamejstrukturzeświatalubjakiewyobrażeniaonimre-
gulująwybóriłączliwośćwyrazów”iżefipoprzezposzukiwaniesemantycz-
nychmechanizmówporządkującychchaotycznenapierwszyrzutoka
iróżnorodnestrukturalniesposobyłączeniawyrazówmożnadotrzećdo
