Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Dondukow-Korsakowwskazywałzato,żepowodzenierusyfikacjiKraju
Południowo-Zachodniegozależyprzedewszystkimodstworzenianatym
tereniesilnejiwpływowejgrupyrosyjskiegoziemiaństwa.Zaniesatysfakcjo-
nująceuważałprzechodzeniecorazwiększejliczbymajątkówwręcerosyj-
skie.Byłprzekonany,żedorealizacjicelutoniewystarczy.Rosjaniepowinni
nietylkobyćwłaścicielamimajątków,lecztakżemieszkaćwKraju,prowa-
dzićgospodarstwaiprzedsiębiorstwa,aktywnieuczestniczyćwżyciukultu-
ralnym,wspieraćmiejscoweszkołyicerkwie.Wtejsytuacjizadaniemrządu
byłozarównoułatwienieimnabyciaziemi,jakizyskownegospodarowanie
naniej.
Jużwpierwszymraporciepołożeniemiejscowegoziemiaństwa(bez
względunajegonarodowośćczywyznanie)generał-gubernatoroceniłjako
trudne.Głównymproblemembyłytuobciążeniazwiązanezprzymusowym
wykupemziemchłopskich,podatkiemprocentowymorazzadłużeniem
majątków.Ztychpowodówgospodarstwaziemiańskiecierpiałynaperma-
nentnebrakikapitałów,którepozwoliłybynarozwójgospodarczymajątków
ziemskich.Mimotoogólnasytuacjagospodarczaziemiaństwazaczęłasięwi-
doczniepoprawiać,oczymświadczyłsystematycznywzrostcenziemi.
Dondukow-Korsakowwspierałwięcrozwójsiecikolejowejidrogowej,
coprzyczyniłosiędozwiększeniadochodowościmajątkówziemskich.Dzię-
kijegoinicjatywiedoszłorównieżdoobniżeniapobieranychprzeztowa-
rzystwakolejoweopłatzaprzewózładunków.Obniżkitebyłyjednakdużo
niższeodpostulowanychprzezgenerała-gubernatora34.
Jakopierwszypodniósłonnaforumpublicznympoważnyproblem,nie
tylkogospodarczy,lecztakżeekologiczny,związanyzwylesianiemKraju
Południowo-Zachodniego,azwłaszczajegopołudniowejczęści.Przekony-
wał,żeobserwowanegwałtownekurczeniesiępowierzchnilasówwkrótkim
czasiedoprowadzićmożedostepowieniatychobszarów,rozregulowania
stosunkówwodnychierozjigleb,czegoefektembędzieobniżenieplonów
wrolnictwie.Równocześnieniezamierzałwjakikolwieksposóbograniczać
czyregulowaćprawwłaścicielilasówdokorzystaniazeswojejwłasności.
Rozwiązanieproblemuwidziałwlikwidacjijegoźródła.Zwiększaniewyrę-
bównawspomnianymobszarzewniewielkimstopniuwynikałozewzrostu
lokalnegozapotrzebowanianasurowiectartacznyczyzezwiększeniajego
eksportu.Głównąprzyczynąbyłgwałtownywzrostliczbyzakładówprze-
twórstwarolnego,przedewszystkimcukrowni,którepotrzebowałydużych
ilościopału.Generał-gubernatoruważałwięc,żejedynymsposobemroz-
34Ibidem,d.158,k.4-5.
