Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
żeterazuwagarosyjskiejadministracjipowinnaskupićsięnakwestiiżydow-
skiejinajważniejszymdlaniejzadaniemjestniedopuszczeniedoprzejęcia
przezŻydówkontrolinadgospodarkąnatymobszarze26.
Drugąważnąkwestią,któraskupiłanasobiebardzodużouwagiipolitycz-
nejaktywnościDondukowa-Korsakowa,byłakwestiakolonizacjiczeskiejna
Wołyniu.PierwszegrupyczeskichosadnikówpojawiłysięnaWołyniujeszcze
w1868r.Generał-gubernatorBezakniezwróciłnanieszczególnejuwagiani
niewiązałznimiszczególnychnadziei.Zupełnieinaczejbyłowprzypadku
Dondukowa-Korsakowa.Jużpopierwszymspotkaniuzprzedstawicielami
czeskiejspołecznościgenerał-gubernatorstałsięgorącymzwolennikiemich
osadnictwaiwiązałznimwielkieplany.Uważał,żedziękiCzechommógł
dokonaćsięswegorodzajuprzełomcywilizacyjny,gdyżstalibysięoniwzor-
cemdlamiejscowejludności,jeżelichodziowprowadzanienietylkonowych
metodgospodarkirolnej,lecztakżewogóleorganizacjiżyciaspołecznego.
Wskazywał,żemiejscowaludnośćuzyskawreszciejakiśwzorzecpostępucy-
wilizacyjnego,konkurencyjnywobecpolskiego27.
Zagrożenianiewidziałrównieżwfakcie,żewiększośćprzybyszówbyławy-
znaniakatolickiego.Przekonywał,żeCzesi-wprzeciwieństwiedoPolaków
-niesą„religijnymifanatykami”
.Podkreślał,żechętnieodwiedzającerkwie
iprzyotoczeniuichopiekąprzezwykształconychitaktownychduchownych
prawosławnychwidziałszansęnaichprzejścienapowszechnieobowiązującą
religiępaństwową.Późniejdostrzegłjeszczeinnąmożliwość:budowycze-
skiegokatolickiegoKościołanarodowego.Wsparłinicjatywęsprowadzenia
naWołyńdwóchczeskichduchownych,odktórychzamierzanorozpocząć
budowęstrukturtegoKościoła.Dondukow-Korsakowwidziałwnimszansę
stworzenianaWołyniukonkurencjidlaKościołarzymskokatolickiego,ana-
wetszansęnazwiększeniewpływówrosyjskichwsamychCzechach28.
StosunkowodrobnejsprawieczeskiejDondukow-Korsakowpoświęcił
bardzowieleczasuienergii.Kilkarazyosobiścieodwiedzałkolonistów,po-
leciłteżswojemuurzędnikowidospecjalnychporuczeńPiotrowiGressero-
wi(późniejszemugubernatorowiwołyńskiemu)objąćichstarannąopieką29.
OsobiściewyjednywałwPetersburguulgiiprzywilejedlawołyńskichCze-
chów.Bezwiększegoryzykamożnastwierdzić,żebezwsparciakijowskie-
gogenerała-gubernatoraczeskakolonizacjanaWołyniunierozwinęłabysię
26Ibidem,d.156,k.14-15,28-30;d.160,k.45-69;J.Legieć,Żydziikwestiażydowska,
s.170-172.
27RGIA,f.932,op.1,d.158,k.16;d.160,k.40-41.
28Ibidem,d.160,k.41-42.
29В.С.Шандра,Проблемиуправл.ння,s.197.
