Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Budowaifunkcjaskóry
AnetaSzczerkowska-Dobosz
1.1.SYMPTOMATOLOGIADERMATOLOGICZNA
Skórajestjednymznajwiększychnarządówczłowieka.Jejnajbardziejzewnętrznąwarstwęstanowiwielowarstwowynaskórek.Warstwa
podstawna(rozrodcza)naskórkaskładasięzintensywniedzielącychsiękomórek,którewczasieokoło28dniprzemieszczająsię
napowierzchnięwarstwyrogowej–jegonajbardziejzewnętrznejwarstwy.Wobrębiewarstwypodstawnejwystępująmelanocyty,komórki
LangerhansaikomórkiMerkla.Melanocytyprodukująmelaninę,którajestgłównądeterminantąkoloruskóry.
Warstwakolczystaskładasięzkilkurzędówwielobocznychkomórek.Keratynocytyprzylegajądosiebiedziękizłożonymstrukturom
–desmosomom,którełączydesmogleina–substancjamukopolisacharydowo-białkowa.Powyżejwarstwykolczystejznajdujesięwarstwa
ziarnista,zkomórkamizawierającymiziarnakeratohialiny.
Warstwarogowaskładasięzespłaszczonychkomórekpozbawionychjąder,ulegającychstałemuprocesowizłuszczania.Naskórekłączysię
zeskórąwłaściwąskomplikowanąstrukturą:błonąpodstawną.Jejgórnaczęśćjestwmikroskopieoptycznymwidocznajakojasnepasmo
(blaszkajasna),dolnaczęść,przylegającadoskórywłaściwej,określanajestjakoblaszkaciemna.Skórawłaściwadzielisięnaprzylegającą
dobłonypodstawnejwarstwębrodawkowatąorazleżącąponiżejwarstwęsiateczkowatąiskładasięzwłókienkolagenowych,elastycznych,
proteoglikanów,fibroblastów,komórektucznychiinnychkomórek.Tkankatłuszczowapodskórnastanowiwyściółkęskóryijestmagazynem
energii,budująjązrazikitłuszczowe,rozdzielonetkankąłącznąwłóknistą.Naczyniaskórytworządwasploty:głęboki–znajdującysię
nagranicyskórywłaściwejitkankipodskórnej–orazpowierzchownysplotpodbrodawkowy.
Doprzydatkówskóryzaliczasięwłosy,gruczołyłojowe,gruczołypotoweipaznokcie.Włosysąumieszczonewmieszkachwłosowych,które
stanowiąwielowarstwowąstrukturękontrolującąwzrostwłosa.Włosyczłowiekaznajdująsięwróżnychfazachcykluwłosowego:wzrostu
(anagen),inwolucji(katagen)ispoczynku(telogen).Gruczołyłojowewykazujązwiązekanatomicznyzmieszkamiwłosowymi,doktórych
uchodzą,asamowydzielaniełojuzależyodwiekuipodlegawpływomhormonalnym.Gruczołypotowedzieląsięnagruczołyapokrynowe,
występującewokolicypach,odbytuinarządówpłciowych,orazrozmieszczonenacałejskórzegruczołyekrynowe,odgrywająceważnąrolę
wtermoregulacji.
Zmianyskórnetradycyjniedzielisięnawykwitypierwotneiwtórne.
1.1.1.Wykwitypierwotne
Wykwitypierwotnesątozmianypowstającejakopierwszepozadziałaniubodźcachorobowego.
Plama(macula)jestpłaską,niewyczuwalnąpalpacyjniezmianązabarwieniaskóry.Etiologiaplamjestróżnorodna.Wzależnościodprzyczyny
wyróżniasięplamyczerwone(etiologianaczyniowa–rumień,teleangiektazje,petocje),niebieskie(melaninawskórzewłaściwej,sinica,
krwiak),białe(braklubzmniejszonailośćmelaniny),pomarańczowe(karoten),żółte(złogilipidów,barwnikiżółciowe),szare,czarne
(melanina,arsen,srebro,rtęć,grafit,smoła),mieszane(tatuaż).
