Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dniebyływyżłobionekapilary.Wtensposóbciśnieniewewnątrzpióra
pozostawałozawszetakiesamo,coeliminowałozakłóceniawrówno-
miernymdostarczaniuatramentudostalówkiiskuteczniezapobiegało
powstawaniukleksów.
Filozofałapkinamyszy
Człowiek,którywceluokreśleniaamerykańskiegoXIXwiekuukułpojęcie
gildedage-Bpozłacanywiek”,choćsamużywałprzyborówpiśmiennychWa-
termana,przezpewienczaswolałsięztymjednaknieobnosić.W1903roku
SamuelLanghorneClemens,lepiejznanyjakoMarkTwain,zostałbowiem
twarząkampaniireklamowejmarkiConklin,produkującejwToledowstanie
OhiowiecznepiórapodobnedoWatermanowskich,leczwyposażonewsamo-
czynnysystemnapełniania5.
Wcześniejjednak,bow1873roku,maczanymjeszczepióremClemensna-
pisałhumorystycznąpowieśćzatytułowanąnieinaczejjakPozłacanywiek,
którejsarkastyczneprzesłaniestałosięsynonimemamerykańskiejepokipary
ielektryczności.Autorwdoskonaleprześmiewczysposóbprzedstawiłwniej
bowiemdalekiodlukrowanegowizerunekówczesnejAmeryki,wktórejzafa-
sadąblichtruiostentacyjnejkonsumpcjimilionerówkryłysięskandaleiko-
rupcjawaszyngtońskichelit.StądwłaśnieówironicznyepitetBpozłacany”-bo
doBzłotego”zpewnościąbyłomudaleko.
SpoglądającnawiecznepiórozperspektywytejTwainowskiejsatyry,trudno
oprzećsięwrażeniu,żejestononieodrodnymwytworemtamtejpełnejkontra-
stówepoki.Nienadarmobyłobowiemamerykańskimwynalazkiem,wktórym
wyraziłysięzarównopęddoinnowacji,jakibezwzględnośćniezawszeczystych
interesów.Wowychczasachzaciekłejrywalizacji,zbójeckichmetoddorabiania
sięiniepohamowanejżądzypieniądzaliczyłysięwszaktylkospryt,chwytanie
wlotokazjiibrakskrupułów.DlategohistoriaLewisaEdsonaWatermanaijego
wynalazkuwydarzyłasięwłaśniewAmeryceBpozłacanegostulecia”-wokresie,
gdywyrastałytambajecznefortunyprzemysłowychbaronówrabusiów(ang.
robberbarons):Rockefellerów,VanderbiltówiCarnegich,którzysamidlasie-
biebyliBsterem,żeglarzemiokrętem”.
WXIXstuleciutoonikładlipodwalinypodpotęgęStanówZjednoczonych,
posługującsiębezwzględnąlogikązysku,zuchwalstwemitrzeźwymzmysłem
innowacji.RozwinęliwAmerycesystemmasowejprodukcjimającyupodstaw
wolnąkonkurencję,liberalneprawoimenedżerskiezarządzanie;wewszystkich
5Por.D.Garenfeld,Conklin,[w:]Ilgrandelibrodellepenne,acuradiB.Garenfeld,Gri-
baudo:Milano2010,s.254.
25
