Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
bezpośredniodotykazagadnieniechwiejnościwyborczejsązatemzachowania
wyborcze.Zachowaniatesąfundamentalnąkategoriązachowańpolitycznych,
któremożnascharakteryzowaćjakoobiektywnieobserwowalnedziałaniaocha-
rakterzepolitycznym,wynikającezreprezentowanychprzezjednostkipostaw
politycznychimającesweodniesieniedobodźcówpłynącychzotoczenia
(Turska-Kawa2013A,48).Zachowaniawyborczewyjaśniająrelacjezachodzące
pomiędzyelektoratemapartiamipolitycznymi,wyrażonewakciegłosowania
(Jednaka1997,249).Możnaprzedstawiaćjewszerokimujęciu1wówczas
badaczeogniskująswerozważanianaaktywnościibiernościwyborczej,jak
iwwąskim1gdypunktciężkościpołożonyjestnapreferencjępartyjną(Ko-
rzeniowski2002,239;Buć2007,113).KrzysztofKorzeniowski(1997;2002)
wskazuje,żezachowaniatewzajemniesięprzenikają,rodzącmożliwescena-
riusze:preferencjawyborczamożezaistniećnadługoprzeddecyzjąoudziale
wwyborach,możezrodzićsięnaskutekkampaniiwyborczej,jednostkimogą
zanegowaćudziałwelekcjizróżnychprzyczyn,tymsamymniechcącsię
zaangażowaćwkomunikacjępolitycznąiotworzyćnawypracowanieokreś-
lonychpreferencji.Zachowaniawyborczeprzedstawiasięrównieżwtrzech
ujęciachmodelowych(Wróbel2000,1231127;2003,278).Wnajwęższym
ujęciu,zachowaniateutożsamianesązsamymuczestnictwemlubabsencją
wgłosowaniu,któresątraktowanejakonajpowszechniejszaczynnośćwybor-
cza.Ujęciedecyzjonistyczneodwołujesiędoźródełdecyzjipodejmowanych
przezwyborcęzarównowzględemsamegoudziałuwwyborach,jakialokacji
indywidualnegopoparcia.Wnajszerszejkoncepcjizachowaniawyborczetrak-
tujesięjakoindywidualnelubzbioroweformyuczestnictwawwyborzeosób
lubpartiipolitycznychdoorganówwładzy.Znacznaczęśćdefinicji,stanowią-
cychwszczególnościpunktwyjściabadańempirycznych,łączybezpośrednio
zachowaniawyborczezprocesemwyborczym.JacekRaciborski(2007,178)
wymienia,żepojęcietoobejmujepodejmowaniedecyzjiwyborczej,treśćtej
decyzji,zainteresowaniesamymiwyborami,głosowaniebądźabsencjęwybor-
czą,udziałwkampanii,jakrównieżcałkowitąpasywność.Wliteraturzeprzed-
miotupojawiająsięjednakżecharakterystykizachowańwyborczych,często
wujęciachmodelowych,odwołującesiędoichuwarunkowańbądźkontekstu
ichuaktywnienia.Przykładowo,wspomnianywyżejmodeldecyzjonistyczny,
ujmujezachowaniawyborczejakoostateczneogniwowieloetapowegoproce-
suzdobywaniaprzezwyborcówwiedzyoprzedmiociegłosowania,zasadach
iprocedurachuczestnictwawyborczego(Wróbel2000,1241125).Zachowanie
wyborcze(jakkażdeinnedziałanie)jestfunkcjądwóchfundamentalnychgrup
czynników:psychologicznych(dyspozycyjnych,osobowościowych)orazsytu-
acyjnych(środowiskowych).Grupapierwszadajesięująćwramyteoriidzia-
łaniacelowego,zgodniezktórąmotywacjadopodjęciajakiegośdziałaniajest
wypadkowąsubiektywnejwartości(użyteczności)przewidywanychwyników
isubiektywnychoczekiwańdotyczącychprawdopodobieństwaichosiągnięcia
