Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
CzęśćIReadaptacjaspołecznaskazanych–aspektyteoretyczneipraktyczne
nikającymizarównozprzeszłościizolacyjnej(wypracowywanie
wwięzieniumechanizmówadaptacyjnychdożyciawinstytucjitotal-
nej),jakiprzestępczej(zaburzeniawprocesieadaptacji).Kolejny
ważnyczynnikwyróżniającyprocesreadaptacjiskazanychzwiązany
jestzespecyfikąsytuacjiinicjującejprocesreadaptacjispołecznej.
Najogólniejstwierdzimy,żejesttookreszwiązanyzezmianądotych-
czasowychwarunkówpobytu–zizolacyjnychnawolnościowe.Zową
zmianą,podobniejakzkażdąinną,pojawiająsięokreślonestany
emocjonalne.Wprzypadkubyłychwięźniówjesttonajczęściejstres,
któryjestsubiektywnąreakcjąnasytuacjętrudną37.
Wprocesieadaptacji/readaptacjispołecznejznaczącemiejsceodgry-
wająnieustanneinterakcje,jakiezachodząmiędzyjednostkąajejoto-
czeniem(środowiskiem),zarównobliższym,jakidalszym.Człowiek
niejestsamotnąwyspą,jestistotąspołeczną.Staleprzebywawśródludzi
iwielugrupspołecznych(rodziny,współpracowników,kolegów,przy-
padkowychprzechodniówitp.),systemów(politycznych,ekonomicz-
nychitp.).Takieobcowaniezinnymiludźmiprowadzidoprzekształce-
niastrukturypodmiotuzgodniezwymaganiamitegootoczeniaczy
grupy,zktórąsięstyka.Wpewnymzakresieprowadzitakżedoprze-
kształceniaotoczeniaidopasowaniagodostrukturywewnętrznejpod-
miotu.Wdalszejperspektywieadaptacja/readaptacjaspołecznawymaga
odjednostkiidentyfikacjizkonkretnągrupą,respektowanianormwniej
panujących,kierowaniasięokreślonymizasadami,podejmowaniaról
zgodnychzoczekiwaniamicharakterystycznymidlaśrodowiskaspo-
łecznego.Takierozumienieprocesuadaptacji/readaptacjispołecznej
możewywołaćskojarzeniezprocesemsocjalizacjijednostki.
Niemożnajednakpostawićznakurównościpomiędzyprocesami
adaptacjispołecznejisocjalizacji.Przystosowaniespołecznejest
wczesnąfaząsocjalizacji.Cechujesiętym,żejednostkaodtwarzalub
też(ściślezoczekiwaniamigrupy)odgrywaprzypisywanejejrole38.
Dopierowpóźniejszychfazachuspołecznienia(poprzystosowaniu)
37T.Tomaszewski,Człowiekwsytuacji,[w:](red.)T.Tomaszewski,Psychologia,
PWN,Warszawa1978,ss.31-36.
38Por.S.Kowalski,Socjologiawychowaniawzarysie,PWN,Warszawa1974,
ss.317-319.
