Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Wprowadzenie
23
Rousseau).Wnurciehumanistycznymnatomiastodnajdziemywieleod-
niesieńdomodelupersonalizacji,wktórymczłowiekatraktujesięjako
dziełojegosamego,jednostkęstającąsięipokonującąwłasnedeficyty
poprzezosobistedziałaniadoskonalące(personalizm;zob.naprzykład
koncepcjaJohannaHeinrichaPestalozziego).
Możnazauważyć,żeróżnesąwizjeczłowiekawkażdymzewskaza-
nychnurtówimodeli.Wdwóchpierwszych(nurcieautorytarnym—mo-
delusocjalizacjioraznurciepermisywnym—modeluliberalnym)wizja
człowiekairelacjiwychowawczejjestwyraźniedeficytowalubzawęża-
na,człowiekastawiasiębądźwopozycjidoniegosamego,bądźwopozy-
cjidoświatajegowłasnegożycia.Wizjaczłowiekawnurciehumanistycz-
nym—wmodelupersonalistycznymnajbardziejprzypominaintegralne
podejściedoczłowiekaijegorozwoju,proponujesięrozwiązaniapozy-
tywne,zarównozperspektywyjednostki,jakościrelacjiwychowawczej,
jakispołeczeństwajakocałości.Założenie,żeczłowiekacechujepełna
podmiotowość,autonomiczność,ajednocześniesprawczośćwkreowaniu
samegosiebieiformowaniuwłasnegożycia,jestpodejściempozytywnym,
takżewtymsensie,żezapewniajednostcemożliwośćtrwałejwewnętrz-
nejprzemiany.Wizjatamazapewneograniczenia,alemożnawówczas
jeanalizowaćipróbowaćusuwaćlubkompensowaćbarieryrozwojowe.
Takrótkacharakterystykaantropologicznychpodejśćdoczłowie-
kawpedagogicestanowipodstawęproponowanegomodelumyśle-
niaorozwojuczłowieka;modeltenszerzejbyłopisanywpoprzedniej
autorskiejpublikacji(Wysocka,2015).Wprowadzabezpośredniodo
pozytywnegomyśleniaorozwoju,wychowaniuiresocjalizacji,charak-
terystycznegodlapsychologiinadziei,psychologiipozytywnejipsycho-
transgresjonizmuczyresocjalizacjitwórczej.Pozytywnepodejścienie
wiążesięzwyłączeniemmyśleniaodeficytachrozwojowychjednostki
czydeficytowychwarunkachjejrozwoju,wskazujejednakkonieczność
odwróceniaperspektywywidzeniaproblemówrozwojowychiprzysto-
sowawczychczłowieka.Wmodelukomplementarnym,któryproponuję
(Wysocka,2015,s.141—152),odnoszęsiędozałożeńzarównosaluto-
genezy,jakipatogenezy,jednakwiększeznaczenieprzypisujęwycho-
wawczejrolipodejściapozytywnego,salutogenetycznego,botylkoono
maswoistąmockreowaniawewnętrznejprzemianyczyuruchamiania
procesusamodoskonaleniajednostki.