Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Sięgającdoklasycznejdefinicji,diagnozęmożnaokreślićjakowieloaspektowepo-
znaniejakiegośstanurzeczy(przejawy,mechanizmywarunkująceichpojawienie
się,poziomrozwoju,konsekwencjerozwojowe)iprzewidywaniejegotendencjiroz-
wojowych(prognozowanie),dokonywanenapodstawieznajomościogólnychpra-
widłowościmetodologicznychiteoretycznych.Wnaukachpraktycznychpojęciepro-
cesdiagnozowaniajestrozszerzone,włączasiębowiemweńtakżeprojektowanie
działaniainterwencyjnegoiweryfikacjędokonanychustaleńwzakresiepoznania
izwiązanegoznimdziałania.
Diagnozazawszejestprowadzonaprzezkogośidlakogoś,aponadtopocoś
izokreślonegopunktuwidzenia,cowyznaczanajogólniejstrukturęizasadyprowa-
dzeniapostępowaniadiagnostycznego.Przedmiotdiagnozymożestanowićokreślona
sferadziałanialudzkiego(diagnozafragmentaryczna),czyteżczłowiektraktowanyja-
kocałość(diagnozacałościowa,holistyczna),anierzadkoteżkontekstsytuacyjno-śro-
dowiskowychuwarunkowańfunkcjonowaniajednostkiludzkiej(diagnozaspołeczna,
środowiskowa).
Celdiagnozywyznaczaprzyjętaperspektywapostrzeganiaprzedmiotudiagnozy
(np.diagnozasytuacjiszkolnej,diagnozarodziny,diagnozaopiekuńcza,wychowaw-
cza,resocjalizacyjna,edukacyjnaitp.),atakżejejcharakter(diagnozapoznawczaczy
decyzyjna).
Sposóbpoznaniazależyteżodprzyjętejperspektywyteoretyczno-metodologicz-
nej,przyczymwliteraturzeprzedmiotuspóroto,jakpoznawać,możnasprowadzićdo
dylematu:poznaniehumanistyczneczyprzyrodnicze,bądźpotoczne–nieokreślone
czynaukowe–ściślezaprogramowane,cowymagarozstrzygnięcia,czyważniejsze
jesttupoznanieintuicyjne,dokonującesięwrelacjiipoprzezrelacjędiagnostyczną,
czypoznanienaukowe,wktórymważniejszesąwystandaryzowaneipsychometrycz-
niezweryfikowanetechnikiinarzędziapomiaruokreślonychzjawisk.Sąnawettacy
teoretycy,którzyskłonnisątwierdzić,żewocenieczłowiekapoznanienaukowejest
niemożliwe,awkażdymraziezagrożonejestwystąpieniemwieluartefaktów.Wska-
zująprzytym,żenajważniejsząrolęwpoznaniudrugiegoczłowiekaijegośrodowiska
odgrywaintuicjadiagnosty.Jesttostanowiskozdecydowanieprzesadzonewswymna-
iwnymoptymizmie,gdyżzapewneintuicjądiagnostynależałobytunazwaćjegozaso-
byosoboweiformalne,awięcpewneumiejętności,np.zdolnościobserwacyjne(spo-
