Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Dialektykioświecenia
1.1.
AdornoiHorkheimerkontraCassirer
Pewność,żeczłowiek„wolnyioświecony”zawszewybierzeDobro,
jestunaspowszechnymprzesądem.
JeanBaudrillard,Duchterroryzmu.RequiemdlaTwinTowers
Oświecenietopolewalki.Wczasie,gdywEuropiepanowałjużfaszyzmwswo-
jejnazistowskiejformie,MaxHorkheimeriTheodorW.Adornopisaliswoją
słynnąDialektykęoświecenia.Ichgłównymcelembyłoznalezienieodpowiedzi
napytanie,któresamiprzedsobąpostawili:dlaczego-mimoniezwykłego
temparozwojutechnologicznegoiwielkiegotriumfuoświeceniowychideologii,
triumfurozumu-ludzkośćosuwasięwfaszyzm,czyliwbarbarzyństwo,nie
przechodzizaśw„stanprawdziwieludzki”2,wepokęprzynoszącegopowszech-
nekorzyścipostępuspołecznego.Próbawyjaśnieniagenezyfaszyzmuniebyła
iniejestprostymzadaniem.Wtejfundamentalnejdlateoriikrytycznejpracy
obajfilozofowiespierająsięiwręczwalczązcałymisystemamifilozoficznymi
idialektyczniezderzajązesobąfundamentalnieróżne,czasaminawetwza-
jemniesprzecznepróbywyjaśnieniafaszystowskiegotriumfuieuropejskie-
goregresu.Podstawowadiagnozajestjednakowożbezpośrednia.Horkeimer
iAdornostwierdzająwyraźnie,żefaszyzmniewziąłsięznikąd:torealny
triumfoświecenia,dzieckoijednocześnieschedapocałej„epocerozumu”ipo
mieszczańskimkapitalizmie,wzbogaconymjeszczedodatkowoprzeznaiw-
nyoptymizmkantyzmuorazinnychfilozofii,którewiaręwspołecznedobro
2
M.Horkheimer,T.W.Adorno,Dialektykaoświecenia,tłum.M.Łukasiewicz,War-
szawa:WydawnictwoKrytykiPolitycznej,2010,s.9.
