Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstępizakończenie
perspektywy:krytycznejisceptycznej(wobecoświeceniowegorealnego)pisana
jestniniejszaksiążka.ŚlademmistrzówpodejrzeńiwduchuHorkheimerowskiej
nieufnościwzględemtotalizującychracjonalności,jejcelemniejestrozgrzeszanie
filozofiizjejpolitycznychpowiązańiwpływów,leczichujawnienieikrytycznyosąd.
Podejmująctematpopulizmuipodążajączaoświeceniowymianalogiami,
zawłaściwewyzwaniewkolejnymkrokuuznałemposzukiwanieśladówideolo-
gicznegoużytku,jakiemusłużąpojęciaikoncepcjepopulizmuwspółcześnie.
Właśnietoideologicznewykorzystaniestanowidziśopodstawowymspołecz-
nymceluigłównejfunkcjipopulizmu.Zarównieistotneuznałemprześledzenie
ukrytejiprzemilczanejgenezy„filozofiipopulizmu”sprzedczasówpopulizmu,
zjejźródłamiwfilozoficznejdebaciepoświęconejoświeceniu.Testaraniaiich
efektypoczęściokreślająniniejsząpracę.
Pojęciepopulizmujestwostatnichlatachgenerowane,wykorzystywaneiwy-
zyskiwanewręczmasowo.Przekształciłosięwobelgęlub-symetrycznie-wpo-
zorniebuntownicządeklarację.Ostatniadekadaprzedkolejnymkryzysemświato-
wejgospodarkiinowąfaląimperializmutowręczdekadapopulizmuiwalkiznim.
Potocznierozumiesiępopulizmnajczęściejjakorodzajpolitycznegooszustwa,
zregułyprzybierającegopostaćseriinieuczciwychobietnic-zwłaszczapolitycz-
nych-wykorzystującychświadomośćpotocznąiogólnieniewykwalifikowaną.
Wewspółczesnymkapitałoceniepopulizmstałsięepitetemcodzienności,który
ideologiczneaparatypaństwaorazszczególnieaktywnemediawykorzystują,aby
winązarządynieodpowiedzialnychpolitykówobarczyćrzekomobezrozumnylud,
któryzamiastwybieraćpolitykówobiecującychto,czegoówludsampragnie,
winienwybieraćtylkotoitych,którychpropozycjeznajdująsięwspektrumsys-
temowychmożliwościorazsąakceptowalnedladotychczasowegoestablishmentu.
Hegemonialiberalnapowszechniewręczuznajerządzoneprzezsiebiemasyza
niegodneswychprojektów,swego„społeczeństwaotwartego”,któregogenezę
irealnątreśćrównieżpoddajękrytycznemuprzybliżeniu.
Równocześniezideąwiecznegopowrotuorazzgodniezzasadamimateriali-
stycznejdialektykiproponujęjednaktezę,żepopulizmniejestzjawiskiemnowym
anitymbardziejtakim,któregofilozofiaspołecznaimyślopartanatradycjach
teoriikrytycznejniebyłybywstanieopisaćiprecyzyjniejzdefiniować.Stojęteż
nastanowisku,żejesttopojęciezgruntuideologiczneinieprzynoszącezesobą
żadnychnowychwartościpoznawczych.Żejestwgruncierzeczyepifenomenem
społecznegokryzysuorazpolitycznychkontrintencjiistniejącejhegemonii.Tak
rozumianypopulizmtozarazemsystemowastrategiapolitycznejagitacji,maska
ideologicznadlainteresówkapitału,atakżepost-ipatooświeceniowywehikułdla
szerokiejformacjiideowejzwiązanejzhegemoniąliberalną,nierozerwalniezłą-
czonyzpóźnymstadiumformacjikapitalistycznej,którabytrwać,musisięgaćpo
