Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘPTŁUMACZA
DziełapolityczneWilhelmaOckhamasąprzesiąknięteaktualnością.Wiążąsię
ściślezwydarzeniamipolitycznymiswoichczasów,przedewszystkimzkonflik-
temdwóchpotęg:Kościołaicesarstwa.WkonflikcietymOckhamostatecznie
opowiedziałsiępostroniewładzyświeckiej,choć-cowartepodkreślenia-zwo-
lennikiemcesarzazostałzinnychpowodówniżnaprzykładMarsyliuszzPadwy.
Marsyliuszbowiembyłjużwpełniukształtowanymświeckimlegalistą,twórcą
pozytywizmuprawnego,odrzucającegoumocowanąwtradycjikoncepcjępodpo-
rządkowaniawładzyświeckiejwładzyduchowej,reprezentowanejprzezKościół.
WedługMarsyliuszaprawonaturyjestowocemwspółdziałaniawspólnotyludzkiej
wramachspołecznościiwtymznaczeniuniejestżadnymprawemnadrzędnym
narzucanymtejżespołecznościprzezKościółjakoreprezentantawoliBożej.Wkon-
cepcjitejzostałopodkreślonetakżeto,żePismoświęteograniczasięjedyniedo
podawanianakazówinormmoralnych,którewżadnymwypadkuniemogąbyć
rozumianejakoostatecznenormyprawne.
Ockhamreprezentowałwtejkwestiiodrębnypogląd,opartynainnychza-
łożeniachteoretycznych.Należypodkreślić,żewszelkierozważaniadotyczącere-
lacjipaństwo-Kościółujmowałonwkategoriachteologicznych.Odnośniedo
zmiennościprawastwierdzał,żejejostatecznymźródłemjestwszechmocnawola
Boga(potentiaDeiabsoluta),któramożezmienićwszelkienormymoralne.Dla-
tegoteżzdecydowaniepodkreślałwzględnycharaktersamychnormmoralnych.
NatejpłaszczyźniestawałOckhamwobronieprawjednostkiprzedsamowolą
władcy.
TwórczośćpolitycznaOckhamaściślewiążesięzjegopobytem,anastępnie
ucieczkązAwinionu.»Sprawaawiniońskaflniemiaławswojejpoczątkowejfazie
dlaOckhamażadnegopodłożapolitycznego-zostałwezwanydoStolicyApostol-
skiejwceluwyjaśnieniapewnychkwestiiteologicznych,dotyczącychoskarżenia
skierowanegoprzeciwkoniemunaręcepapieżaprzezkanclerzaJanaLutterella.Jan
LutterellsporządziłlistępięćdziesięciujedenartykułówzaczerpniętychzKomen-
tarzadoSentencjiOckhama,orazpięćdziesięciujedenbłędów,któreodnalazłwpo-
wyższychartykułach.Ostateczniekanclerzudałsięosobiścienakontynetwcelu
zaskarżeniaOckhamaprzedpapieżem.Dokumentrozpoczynałsięodsłów:»Co-
ramdominopapainconsistoriocontradoctrinamcontentaminlibropraedictoqui
