Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwstępne
OkreślenieDpodróżsentymentalna”kojarzysięobecnieraczejzpewną
odmianąpodróżowania
1
niżzpopularnymnaprzełomieXVIIIiXIXwieku
gatunkiemliterackim,zawdzięczającympowstanieinazwęPodróżysentymen-
talnejprzezFrancjęiWłochyLaurence’aSterne’a.Nazwytejużywasięwodnie-
sieniudopodróżyprowadzącejdomiejsc,zktórymiłączyjejuczestnikawięź
uczuciowa,przebiegającejnietylkowprzestrzenifizycznej,aletakżenapłasz-
czyźniepsychicznej
2
.Właśniezaangażowanieemocjonalnejednostkiwrela-
cjachzeświatemiludźmiorazzagłębianiesięprzezniąwewłasneprzeżycia
iprzemyśleniazbliżadosiebieDpodróżsentymentalną”człowiekanaszych
czasóworazpodróżsentymentalnąSternowskiegoYorickaiszerokiejrzeszy
-mającejprzedstawicieliwewszystkichliteraturacheuropejskich-Dpodob-
nychdoYoricka”
3
.
Utworyliterackieodwołującesiędoczynnościprzemieszczaniaiprzezto
opatrywanewspólnymmianemDpodróży”
4
istniejąodnajdawniejszychcza-
sów;wielustuleciwsteczsięgateżsamaideaprzemieszczaniasięczłowieka
wprzestrzeniijejpierwszerealizacje.Dokonującesięwciągustulecizmiany
wrozumieniuliteraturysprawiają,żebardziejzasadneniżmechaniczneze-
stawianiewszystkichpowstałychtekstówDpodróży”idopatrywaniesięwnich
automatycznejkontynuacjidoświadczeńpoprzednikówwydajesięrozpatrywa-
niekażdegoznichwkontekścieepokiliterackiej,którąonreprezentuje,cha-
rakterystycznychdlatamtychczasówzałożeńideowychiartystycznychorazzja-
wiskżyciaspołeczno-kulturalnego.
1Oodmianachpodróżywczasachwspółczesnychzob.:K.Podemski,Socjologiapodróży,
Poznań2004,s.7-114.
2Por.:P
.Kowalski,Odysejenaszebylejakie.Droga,przestrzeńipodróżowaniewkulturzewspół-
czesnej,Wrocław2002,s.99-127(rozdziałpt.Podróżesentymentalne,czylilociamoenimasowej
wyobraźni).
3T
.Mikulski,Spotkaniawrocławskie,Wrocław-Warszawa1950,s.57-79.
4JakzwięźleujmujerzeczRomanKrzywy,Dwliteraturzeprzedmiotupodróżtraktowana
jestbardzorozmaicie”:Dczasemuznajesięjązatypliteratury(piśmiennictwa),innymrazem
zarównozatyp,jakigatunek,ajeszczeinnym-tylkozagatunek;tymsamymnazwapodróż
«zyskuje»charakterquasi-nazwygenologicznej,nazwynieprecyzyjnej,będącejwnieokre-
ślonymbliżejstosunkudoswychgenerumproximorum(piśmienniczychiliterackich)”.Zob.:
R.Krzywy,Odhodoeporikonudoeposuperegrynackiego.Studiumzhistoriiformliterackich,Warszawa
2001,s.19.Zob.też:W
.Ostrowski,Podróż,(w:)Słownikrodzajówigatunkówliterackich,pod
red.G.GazdyiS.Tyneckiej-Makowskiej,Kraków2006,s.538–542.
