Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DLACZEGOZEBRYNIEMAJĄWRZODÓW?
12
ciegoŚwiata.Niewielkaliczbaczytającychtęstronękobietumrzepodczasporodu,
jeszczemniejszagrupaczytelnikówmożebyćniedożywiona.
Dziękirewolucyjnemupostępowimedycynyizdrowiapublicznegowzorceza-
chorowańuległyzmianieinieleżymyjużbezsennie,martwiącsięzpowoduchorób
zakaźnych(poza,oczywiście,AIDSigruźlicą)czychoróbwynikającychzniedoży-
wieniaibrakuhigieny.Dlaporównania:głównepowodyśmierciwStanachZjedno-
czonychwroku1900tozapaleniepłuc,gruźlicaigrypa(awprzypadkumłodych,
gotowychpodjąćtoryzykokobiet,takżeporód).Kiedyostatnirazsłyszałeśomasach
ludziumierającychnagrypę?Tylkowroku1918właśniegrypazabiławielokrotnie
więcejludzi,niżzginęłopodczascałejIwojnyświatowej,uchodzącejzajedenznaj-
bardziejbarbarzyńskichkonfliktówzbrojnychwhistorii
III
.
Obecnewzorcezachorowańbyłybyniedopomyśleniaunaszychpradziadków,
atakżeuwiększościssaków.Inaczejmówiąc,zapadamynaodmiennechorobyipraw-
dopodobnieumrzemywinnysposóbniżwiększośćnaszychprzodków(atakżeniż
większośćludziżyjącychwspółcześniewmniejuprzywilejowanychczęściachziem-
skiegoglobu).Naszenocesąwypełnionezmartwieniamioodmiennejklasiechorób;
żyjemydziśwystarczającodostatnioidługo,byulegaćpowolnemurozpadowi.
Choroby,któredziśnasnękają,wynikajązestopniowegonarastaniauszkodzeń
iniekorzystnychzmian–chorobyserca,rak,chorobymózgowo-naczyniowe.Ichoć
żadnaznichnienależydoprzyjemności,toniewątpliwiemożnajeuznaćzapostęp,
jeśliodniesiemyjedoumieraniawwiekulatdwudziestupotygodniowymzmaganiu
sięzsepsą
3
lubdengą
4
.Wrazzwzględnieniedawnązmianąwzorcazachorowań,prze-
kształciłsięteżsposób,wjakipostrzegamyproceschorobowy.Zauważyliśmynie-
bywalezłożonepowiązanianaszejbiologiiiemocji,nieskończonemożliwości
odzwierciedlaniaiwzajemnegowpływaniaosobowości,uczućimyślinato,codzieje
sięwnaszychorganizmach.Jednymznajciekawszychprzejawówdostrzeżeniatych
zależnościjestzrozumienie,żeskrajneprzeżyciaemocjonalnemogąmiećnanas
zgubnywpływ.Wyrażająctosłowami,doktórychprzywykliśmy,stresmożenaswpę-
dzićwchorobę.Punktemzwrotnymwmedycyniebyłozrozumienie,żestresmożebyć
czynnikiemwywołującymlubpogarszającymprzebiegwielupowolipostępujących,
wyniszczającychchorób.
Wpewnymsensieniejesttonicnowego.Wiekitemuwrażliwiklinicyściintuicyj-
nierozpoznawaliznaczenieróżnicindywidualnychwpodatnościnachoroby.Dwie
osobymogłyzapaśćnatosamoschorzenie,jednakprzebiegchorobymógłbyćzgoła
odmiennyiwmałouchwytny,subiektywnysposóbpodkreślającyindywidualne,oso-
bowościowewłaściwościchorego.Lekarzmógłteżdostrzec,żeniektóretypyludzi
zgrubienieposzczególnychczęściciała,gł.kończyndolnych(mogąprzybieraćmonstrualnekształty)
ikrocza(przyp.tłum.,źródło:Słownikterminówbiologicznych,PWN).
3
Posocznica,stanostregoogólnegozakażeniaorganizmuwskutekobecnościwekrwidrobno-
ustrojówiwytworzonychprzeznietoksyn;choroba,najczęściejociężkimlubbardzociężkimprzebie-
gu;p.towarzysządreszcze,obfitepoty,gorączkaodużychwahaniachdobowychibardzozłe
samopoczucie,zmianynarządowe(przyp.tłum.,źródło:EncyklopediaPWN).
4
OstrachorobazakaźnawywoływanaprzezwirusydengazgrupyFlaviviridae,przenoszonaprzez
komarazczłowiekanaczłowiekawstrefiesubtropikalnejitropikalnej;występujewtrzechpostaciach:
klasycznejuosóbnieuodpornionych,łagodnejatypowejinajcięższej–gorączkikrwotocznejdenga
(przyp.tłum.,źródło:Słownikterminówbiologicznych,PWN).
