Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
syna,Szachny22.Ponadtorodzinakilkakrotnieszukałaznimkompromisu.
Przezpewienczaspozostawałonnautrzymaniuojcawzamianzazgodęna
skróceniewizytwBracławiu.Następnieprzeszedłnaskromniejszeutrzy-
manieżony,prowadzącejsklepwNiemirowie,ajegojedynymobowiązkiem
miałobyćsporadycznejeżdżeniepotowardoBerdyczowa.Pojakimśczasie
jednakprzestałrobićnawetto,niechcącodrywaćsięodstudiówwbejt
midraszu(domunauki)iwizytuNachmana.Mimowieluproblemówmał-
żeństwoNatanaiEsterSzejndlprzetrwałodojejśmierciw1826rokuidało
imczwórkędzieci23.
Sternharzdwukrotniewspominateżomożliwościotrzymaniaposa-
dyrabina,którazapewniłabyjegorodziniegodziweżycie.Najpierwpisze
opoleceniuwydanymprzezNachmananaprzełomie1804i1805roku,
byudałsiędoMohylowaPodolskiegoipoprosiłswegoteściaopomoc
wznalezieniuposady.Późniejwspominateż,żew1807rokuteśćczekał,
byzastąpiłgowsprawowaniufunkcjirabinamiejskiego.Wobuprzypad-
kachSternharzopisujetemożliwościniejakoszansęnażyciowąstabili-
zację,leczraczejprzeszkodęwduchowymrozwoju,którąztrudemudało
musiępokonać(ustępy8i20)24.Równieżgdypogorszyłasięsytuacja
wsklepieSternharzów,napomocprzyszedłimojciecNatana,czyniąc
gocichymwspólnikiemwinteresach.Toskończyłosięnajprawdopodob-
niejw1811roku,gdyojciecstraciłswójdobytekwpożarzeNiemirowa
(ustęp76).WkrótcepóźniejNatanwrazzrodziną,poniemalczterdziestu
latachspędzonychwNiemirowie(zprzerwąnadwuletnipobytwMohy-
lowiewlatach1806-1808),przeniósłsiędoBracławia,gdziemieszkałaż
dośmierci.Nadłużejmiastoopuściłjedyniedwarazy:w1822roku,gdy
udałsięwtrwającąniespełnarokpodróżdoZiemiIzraela,orazwlatach
1835-1838,gdywwynikupomówieńmusiałuciekaćzBracławia.W1818
rokuSternharzstraciłresztkimajątku,poczymprzeszedłnautrzymanie
22
SzachnaurodziłsięflWRoszChodesz[pierwszegodniamiesiąca]kislew5563roku[26listopada1802]”
(N.Sternharz,DniNatana,ustęp3),aSternharzspędziłuNachmanafltrzytygodnie,ażdoszabatutego
święta[tj.Chanuki]”(tamże,ustęp2),którywypadłtrzydziestegodniamiesiącakislew[25grudnia].
Wynikastąd,żeSternharzopuściłNiemirówniemalnatychmiastpoobrzezaniusyna,któreodbyłosię
ósmegodniaponarodzinach.Zob.J.G.Weiss,Mechkarim…,s.74.Ch.Kramer,opierającsięnaustnych
tradycjachspisanychprzezwnukaSzachny,AwrahamaSternharza(KochawLew,1862-1955),twierdzi,
żeSternharzowielatamiczekalinanarodzinypierwszegodziecka,aprzednarodzinamiSzachnyżona
Natanakilkakrotnieporoniła;Ch.Kramer,ThroughFire…,s.27,iA.Sternharz(KochawLew),Towot
zichronot,Jeruszalajim1951,s.111.
23
WDniachNatanaSternharzwspominaośmierciswojejpierwszejżony(ustęp104),osynach,których
zniąmiał-Szachnie(1802-?;ustępy3,98i99),Meirze(1805-1809,ustępy10i36)iIcchaku(1808-1871,
ustępy27i99)orazonienazwanejwtekściecórceChanieCirl(ustęp104).ChanaCirlorazczwarty
(niewspomnianywDniachNatana)synSternharzaDawidCwiurodzilisię,wedleszacunkówKramera,
kolejnook.1818-1819i1822r.;Ch.Kramer,ThroughFire…,s.263,przyp.4.
24
Zob.teżustęp23,wktórymSternharzwspominaogniewnejreakcjiswegoojcanaodrzucenieprzez
niegopropozycjiteścia.WChajejMoharan(ustęp444)SternharztłumaczyNachmanowi,żewizjaobo-
wiązkówrabinawpędzagowdepresjęiżeboisiępodejmowaniadecyzjihalachicznych.
XIV
Wstęp
