Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dobrostanwgrupachdyspozycyjnych.Ujęciewspółczesneihistoryczne
Działaniawwarunkachzagrożeniabędąskutecznejedyniewówczas,
gdybędąonipewnistosownejopiekiwprzypadkukontuzjilubśmierci.
Zgodzićsięmusimyztezą,iżpaństwoprawa,atakimjestprzecież
RzeczpospolitaPolska,powinnozapewnićżołnierzomifunkcjonariu-
szomwszystkichsłużbodpowiedniewarunki(szczególnieprawneiby-
towe)dowłaściwegospełnianiaobowiązków.Wtejkwestiimieścisię
takżeprawodoodmowywykonaniapoleceń(rozkazów)sprzecznych
zobowiązującymprawem.Niestety,sytuacjewalkipowodujączęsto
różnewynaturzenia.Starciezdrugimczłowiekiem,bicieitortury,ana-
wetśmierćstająsięwpewnymmomenciebanalne.Banalnośćzłazaczy-
naprzemieniaćsięwokreślonezachowaniażołnierzyifunkcjonariuszy.
Często,szczególniewsytuacjachekstremalnych,mamydoczynienia
ztypowymmoralnym(etycznym)rezyduum,które,idączaBarbarą
Chyrowicz,rozumiemyjakofl[…]jakąś<pozostałość>,amianowicietę,
którajestwewnętrznymskutkiemspełnionegoczynu(czylizewnętrz-
negostanurzeczyzaistniałegonaskutekdziałania),alewiążącymsię
wprostzwewnętrznymdyskomfortempodmiotu,naktóryskładają
sięmiędzyinnymi:ewentualnyżal,wyrzutysumienia,poczuciewiny,
potrzebasamousprawiedliwieniaizadośćuczynienia”5.
Pewnymbardzoniekorzystnymzjawiskiemudziałużołnierzywsy-
tuacjachekstremalnych,gdysiłapowodujeśmierćizniszczenie,jest
przyzwyczajeniedobyciawtakimwłaśniestanie.Tozaśpowodujepew-
neuodpornienienazło.Wtensposóbrodząsięteżpostawywyrażane
wformiezachowańcynicznych,częstosprzecznychzzasadamisłużby.
Dostrzegatotakżeo.JózefAugustyn,któryrzeczujmujenastępująco:
flJednązzasadniczychprzeszkóddowyjściaztraumypowodowanej
przeciążeniempsychicznymzwiązanymzesłużbążołnierskąipolicyjną
jestunikanieodpowiedzialnościmoralnej,któreprzybieraformęmoral-
negocynizmu.Cynizmtopostawa,któracharakteryzujesięlekceważe-
niem,powodowanymwyniosłościąipogardąwobecobowiązujących
zasadiwartościmoralnych.Towłaśniecynizm,aniesamstres,stoi
uźródełnieuzasadnionejobiektywnymiracjamibrutalnościiokrucień-
stważołnierzyczypolicjantówwbezpośrednichakcjachwojskowych
czypolicyjnych.Cynizmdajefolgęnajniższyminstynktom.[…]Towła-
śniecynizmkażezapomnieć,że«podrugiejstronie»sątakżeludzie
mającyprawodoszacunkujakwszyscyinniorazposiadającytęsamą
5
B.Chyrowicz,Osytuacjachbezwyjściawetyce,Kraków2008,s.137.
18
