Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zachowawcęnatury(naturanaturans),leczniejakoDawcęłaski-
przyp.).
Tasferanaturalna,októrejmówimy,niejestdlateologiiobojętną,a
mianowicieniejestobojętnądlakwestiioporządkunadprzyrodzonym,
któranaswłaśnieobchodzi,bonaturajesttegoporządkupodstawąi
koniecznymwarunkiem,jeżeliktomylnemapojęcieonaturze,totym
samymbłądzićbędziewocenieniutego,cojestnadprzyrodzonym.Tak
np.Lutrzy,Bajanie(zwolennicyteologabelgijskiegoMichaładuBay
(†1589)-przyp.),wogóleciwszyscy,którzytwierdzili,żenatura
ludzkajestniezdolnadodobrego,utrzymywalizarazem,żełaskai
objawienieBoskiesąkoniecznymuzupełnieniemnatury,żebeznich
człowiekniemożedojśćnawetdopoznaniapierwszych,
elementarnychprawdreligijnychimoralnych,potrzebnychdożyciai
celuswojego.Cijednakludzie,wynoszącnadmiarędary
nadprzyrodzone,wsamejrzeczyujęliimceny,boskorołaskadla
naturyjestkonieczna,tojużniejestnadnaturalną;taksamogdyby
objawienieBożebyłoludziomniezbędne,byłobytylko
zadośćuczynieniemwymaganiunatury,czylinaturalnym(Sobór
WatykańskiIokreślił(sesja3,rozdz.2),żeobjawienienaturalnych
prawdreligijnychjestdlaludziwobecnymstaniemoralnie
koniecznym,niezaśbezwzględniekoniecznym-przyp.).
Dlategoteologowiekatoliccystawiająważnątezę,któraopiewa
˝możliwyjeststanczystonaturalny˝;innymisłowymożliwyjeststan,
wktórymbyczłowiekbyłzostawionywsferzeczystoprzyrodzonej,
swojejnaturzewłaściwej,bezżadnychdarównadprzyrodzonych.Ten
stan˝czystejnatury˝(naturaepurae)historycznienigdynieistniał,jak
toniebawemzobaczymy.Pierwszybowiemczłowiekotrzymałdary
nadprzyrodzonewchwilistworzenia;poupadkuzaśczłowieknie
utraciłbynajmniejprzeznaczeniadonadprzyrodzonegocelu,aodjęcie
darównadprzyrodzonychskutkiemgrzechupierworodnego,jestw
samejrzeczy,żesiętakwyrażę,plamąlubskazą,bojest
pozbawieniemrzeczy,którawobecnymporządkuczłowiekowijuż
byłaprzywłaszczoną,jużsięmuzwoliBożejnależała.Historycznie
więcstanczystejnaturynigdynieistniał,istniejeonjednak,jako
substratobecnegostanunadprzyrodzonegoitrzebagoodtegostanu
myślnieczylipojęciowooddzielić.Towszystkoniejesttylko
scholastycznąspekulacją,alebardzoważnymtwierdzeniem
teologicznym.
Podobniewmechaniceodróżniamyrozmaiteprawaruchu,którew
