Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
definicjireligii4.ZwróćmyuwagęnarefleksjeWysockiejwtejkwestii.Jej
zdaniem,
[...]religiastanowizłożone,wielowarstwowezjawisko,ijakotakietrudnedozbada-
niaorazwszechstronnegopoznania.Istniejebowiemzarazemjakofaktpsychiczny
(przeżyciajednostki,jejwiara,modlitwa),społeczno-kulturowy(wspólnieprzeży-
wanaliturgia,kult,wspólnotyiinstytucjereligijne),atakżefaktontyczny(związek
człowiekaztranscendentnąrzeczywistością)5.
Religijnaperspektywawpływawięcwzasadniczysposóbnapostrzega-
nieświataisposobyjegoprzeobrażania.
Zjawiskoreligiijestwyjaśnianepoprzezodniesieniedowieluróżno-
rodnychkoncepcjizwiązanychzarównozwymiaremjednostkowym,jak
ispołecznym.Jednąznichjestorientacjasocjologiczna,wświetlektórej
rzeczywistośćspołecznajestpierwotnawzględemrodzącegosięczłowie-
ka6.Zgodnieztymrozumieniem,narzuconesąnamtakiezjawiskajak:
kultura,historia,językorazreligia.Doreprezentantówtejkoncepcjizali-
czamyEmile’aDurkheimaorazBronisławaMalinowskiego.Zgodniezza-
łożeniamikolejnejorientacjireligiajestinterpretowanazfenomenologicz-
negopunktuwidzenia.DojejprzedstawicielizaliczanisąMaxScheleroraz
RudolfOtto.Wedługnichzjawiskareligijnewinnybyćpostrzeganejako
aktyautonomiczne,przezconiedającesięempiryczniezweryfikować(ani
psychologicznie,anisocjologicznie)7.Natomiastwedleorientacjinatura-
listycznej(ZygmuntFreud,AlfredAdler)religięireligijnośćpojmujesię
jakoprzejawsublimacjiczynnikówpsychobiologicznych.Zjawiskoreligii
jestwtymujęciuweryfikowalne8.
Wramachniniejszegoopracowaniaprzedstawionezostanąsocjologicz-
neujęciadefinicjireligiiwpostaci:pojęciauporządkowaniadoświadczeń
BergeraorazteoriisystemuspołecznegoLuckmanna.Zacznijmywięcod
4Por.A.Giddens,Socjologia,przeł.A.Szulżycka,WydawnictwaNaukowePWN,
Warszawa2004,s.554-555;Zob.I.Borowik,Socjologówreligiisporyoreligię,[w:]I.Boro-
wik,M.Libiszowska-Żółtkowska,J.Doktór(red.),Obliczareligiiireligijności,ZakładWy-
dawniczynNomos”,Kraków2008,s.78-90;Z.Pasek,Problemdefinicjireligiianoweruchy
religijne.UwaginapodstawiesytuacjiwspółczesnejPolski,nNomos.KwartalnikReligio-
znawczy”2000,nr30/31,27-38.
5E.Wysocka,Religijnośćatolerancja,op.cit.,s.17.
6Zob.W.Piwowarski,Socjologiczneteoriereligii,[w:]W.Piwowarski(red.),Socjologia
religii.Antologiatekstów,ZakładWydawniczynNomos”,Kraków2007,s.25-130.
7Zob.T.Gadacz,FilozofiaBogawXXwieku.OdLavelle’adoTischnera,Wydawnictwo
WAM,Kraków2007,s.55-69.
8Zob.B.Grom,Psychologiareligii,WydawnictwoWAM,Kraków2009,s.205-234.
