Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
21
(jaknurtarystotelesowski,określanyrównieżjakoklasycznyrepublikanizm,inurt
fundamentalistyczny,wtymetatystyczny),jakiukształtowanychwdobienowożytnej
(liberalizm,konserwatyzm),kierunkówzrodzonychwXIXw.(socjalizmwjegoróżnych
odmianach,włączającwnietakżekomunizmianarchizm,społecznenauczanieKościoła
katolickiego,nacjonalizm)iwreszciekierunkówdwudziestowiecznych,poczynającod
faszyzmu,kończącnaposzukiwaniumechanizmówndobregorządzenia”pozatrady-
cyjnąsferąideologii.Materiata,choćwbardzoróżnymukładzieistosunkoworóżnym
doborzetreści,jestprzedmiotemwykładuzarównopodręcznikówhistoriidoktryn
politycznychiprawnych,jakiodrębnychopracowańpodręcznikowych,doktórych
będziemożnaitrzebanawiązywać36.Drugaczęśćjestpoświęconakategoriipodstawo-
wych,dlaeuropejskiegoi(należymiećnadzieję,wciążjeszcze)polskiegoporządku
prawnegowartości,zasadipraworazwskazaniuichogólnychźródeł:historycznych
iwspółczesnych.Trzecią-fundamentalnązpunktuwidzeniaceluprzedmiotu,wobec
któregodwiepierwszeczęścimająwpewiensposóbcharakterwprowadzający-część
pracystanowiwykładtychpodstawowychwartości,zasadipraw,ukierunkowanyna
wyjaśnienieichgenezy,rozwoju,aktualnejtreści(atymsamym-treściodpowiednich
pojęć)orazroliwsystemieprawa,jakipo1989r.wprowadzasięwnaszymkraju,choć
ostatniojestonnaróżnesposobypodważany37.
Ponieważ,jakjużwspomniano,przedmiotnDoktrynypolityczno-prawne”mastanowić
pomostmiędzyprzedmiotaminiedogmatycznymiaposzczególnymiprzedmiotami
prawapozytywnego,wpodręcznikustaranosięłączyćwątkiniedogmatycznezanalizą
doktrynalnychpodstawprawaobowiązującego,awtymostatnimzakresieszczególną
rolęodgrywaorzecznictwosądówprawapublicznego,takichjakEuropejskiTrybu-
nałPrawCzłowieka,TrybunałSprawiedliwościUniiEuropejskiejoraz,zokresujego
normalnegofunkcjonowania,TrybunałKonstytucyjny(wrazzjegoodpowiednikami
winnychkrajach),choćniemożnaniebraćpoduwagętakżeorzecznictwasądów
powszechnych,aprzedewszystkimSąduNajwyższego,oileSądtenwwynikuzmian
ustawowychniezostaniepozbawionyautorytetuipraktycznegoznaczenia,costałosię
jużzTrybunałemKonstytucyjnym.
Współcześniecoraztrudniejjestoddzielićinterpretowanieprawa,nieodłączneodsto-
sowaniaikontroliprawa,odtworzeniaprawa-mimoutrzymywanianakontynencie
europejskimdogmatuograniczeniaroliwładzysądowniczejdostosowaniaprawaoraz
mimostosowaniaprzezsądykrajowe(wyraźnietakczyniąsądypolskie)technikipo-
36
Zliteraturypolskiejwszczególności:W.T
.Kulesza,Ideologienaszychczasów,Warszawa1996;R.To-
karczyk,Współczesnedoktrynypolityczne,Warszawa2010;Współczesnedoktrynypolityczneiprawne:twórcy,
idee,interpretacje,red.W
.Kozub-Ciembroniewicz[iin.],Kraków2012.
37
Zakresniecopodobnydotejczęścimogąmiećksiążki:ZasadyustrojuIIIRzeczypospolitejPolskiej,
red.D.Dudek,Warszawa2009;J.Kuciński,W.J.Wołpiuk,ZasadyustrojupolitycznegopaństwawKonstytucji
RzeczypospolitejPolskiejz1997roku,Warszawa2012;G.Kryszeń,K.Prokop,Aksjologiapolskiejkonsty-
tucji,Warszawa2017.Por.takżeS.Drelich,PodstawyaksjologiipolitycznejIIIRPnapodstawiekonstytucji
z2kwietnia1997roku,nLogosiEthos”2019/2.
