Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CmentarzyskozokresuwpływówrzymskichwOpinogórze
15
AleksanderPrzezdziecki,znanyhistoryksztuki,starożytnik,kolekcjoner,bibliofil
iwydawca
22
,wcześniejmieszkaniecWarszawy,odlatsześćdziesiątychXIXwiekuzwiązany
byłzKrakowem,gdziezmarłnaglewkońcugrudnia1871roku
23
.Złożonąprzezeńobiet-
nicęprzekazaniazbiorówUniwersytetowiJagiellońskiemuzrealizowałwkrótcepośmierci
AleksandrajegosynKonstanty
24
,zresztątakżekolekcjonerimecenaswielokrotniezasilający
zbioryuniwersyteckie
25
.OilejednaksamezabytkitrafiłydoGabinetujużwroku1872
26
,to
proceduryzwiązaneztądonacją,awszczególnościsporządzeniepełnegowykazudarowi-
zny,przeciągnęłysię-ewidentniezwinyŁepkowskiego-ażdoroku1892
27
.Wkwietniu
tegożrokuprzynaglanyparokrotnieŁepkowskiprzekazałwreszcieSenatowiUniwersytetu
JagiellońskiegoinwentarzZbioruImieniaPrzezdzieckich,jakowydzielonejczęścizbiorów
GabinetuArcheologicznego,sporządzonyzresztąprzyaktywnymudzialeKonstantego
28
.
WtymżewykaziePopielnicaznal.wOpinogórze(król.Polskie)widniejewprawdziepodnr.629
inwentarzaGabinetu(jaknafiszceDemetrykiewicza),któremujednakodpowiadaćmanr43
ZbioruPrzezdzieckich
29
(jaknafiszceŁepkowskiego),natomiastpodnr.42ZbioruPrzezdzieckich
(jaknametryczceprzyklejonejdonaczyniazOpinogóry)wymienionotuPopielnicęzczarnéj
gliny,znal.wgub.Augustowskiéjwkról.Polskiem
30
.Dopomyłkidojśćmusiałopodczaszna-
kowanianaczynia,któreoprócztegoopatrzonejestmetryczkązprawidłowymnumerem
inwentarzaGabinetu-629.
Oilezatemwiadomo,jakpopielnicazOpinogóryznalazłasięwzbiorachGabinetu
Archeologicznego,otyleniemamyżadnychdanych,którepozwoliłybystwierdzić,jakpozy-
skałjąPrzezdziecki,wszczególnościzaś-kiedyigdziezostałaodkryta.Niemniejprzyjąć
22J.ŁEPKOWSKI1872;K.W.WÓJCICKI1872;S.KRZYŻANOWSKI1873,227(Przeździeckihr.Aleksander[†26grudnia
1871],m.Warszawa,ul.Rymarska[ł]zbiórstarożytnościiwykopaliskkrajowych);K.ŁEPKOWSKI1887;Z.GLOGER1901;
A.ABRAMOWICZ1991,57-61;A.BIERNACKI1972;1986a;2005,129-139(aleniewspominaozbioracharcheologicznych!);
J.POLANOWSKA1995,145-176;M.KOŚKA2002;R.PRZEZDZIECKI2003;M.M.BLOMBERGOWA2006,89-95.
23InformacjęośmierciPrzezdzieckiegokrakowski„Czas”(nr295z28grudnia1871roku;zob.teżnr298
z31grudnia)skomentowałsłowami:Klęskatonarodowa.
24NawolęAleksandrapowoływałsięŁepkowskiwliścieskierowanymtużpojegośmiercidoKonstantego
(zob.listK.PrzezdzieckiegodoSenatuUJzsierpnia1890roku;ArchiwumUJ,ZbioryPrzezdzieckich,L-553-
PanidrAgnieszceMałysiezInstytutuArcheologiiUJwdzięcznyjestemzasporządzeniefotograficznychkopii
tychdokumentów).Rzeczjednakwiadomabyłajużwcześniej-otakiejobietnicyPrzedzieckiegoinformowali
jesienią1870rokukrakowski„Czas”(nr214z20września,3),JózefIgnacyKraszewskiw„TygodniuPolitycznym,
Naukowym,LiterackimiArtystycznym”(Kronikaliteracka,nr41z9października,385)isamŁepkowskiwliście
dorektoraUJ(J.CHOCHOROWSKI2015,ryc.3).Warunkiemwypełnieniatejobietnicymiałobyćodpowiednieprzy-
gotowaniepomieszczeńGabinetuArcheologicznegowCollegiumMaius,coostateczniezrealizowanodopiero
wlistopadzie1871roku(zob.C.Z.GAŁCZYŃSKA1964,456;2013,242).
25OdnośniedoKonstantegoPrzezdzieckiegozob.A.BIERNACKI1986b.
26Kronikał(1887,92),aostatniotakżeCecyliaZ.Gałczyńska(1964,456)iAndrzejBiernacki(1986b,58),
podajewprawdzie,żestałosiętojużw1871roku,cojednak-wświetledatśmierciipogrzebuAleksandra
Przezdzieckiego(26i30grudnia)orazkorespondencjidotyczącejZbioruimieniaPrzezdzieckich(ArchiwumUJ,
ZbioryPrzezdzieckich)-uznaćtrzebazaewidentnąpomyłkę.KsięgęDarówTowarzystwaNaukowegoKrakow-
skiego(BibliotekaPAUiPANwKrakowie,rkp3697)zlat1859-1871zamykawpisz27października1871roku.
27KorespondencjapomiędzySenatemUJ,JózefemŁepkowskimiKonstantymPrzezdzieckim(ArchiwumUJ,
ZbioryPrzezdzieckich).Ciekawe,iżwlistachŁepkowskiegodoPrzezdzieckiego(ArchiwumPrzezdzieckich,sygn.
D234)problemyteznajdująnikłetylkoodbicie.
28ListŁepkowskiegodoSenatuUJz28kwietnia1892roku(ArchiwumUJ,ZbioryPrzezdzieckich,L-461).
Saminwentarz(ZbiórImieniaPrzezdzieckichwGabineciearcheologicznymUniwersytetuJagiellońskiego1891rok/Wykaz
przedmiotówprzeznaczonychdoGabinetuArcheologicznegoUniwersytetuJagiellońskiegoprzezHr.Przeździeckich,pod
nazwą:„ZbioruImieniaPrzezdzieckich”[ArchiwumUJ,Gabinet,rkp])opatrzonyjestdatą1891roku.
29ZbiórImieniaPrzezdzieckich…(ArchiwumUJ,Gabinet,rkp,k.3).
30Tonaczynie(nr628inwentarzaGabinetu),takżezachowanewzbiorachInstytutuArcheologiiUJ,również
manaklejonąmetryczkę-prawidłową-znumerem42.
