Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JacekAndrzejowski
kościpalone,czerepyglinianeipaciorkigliniane/nadtofotografia[ostatniedwasłowadopisaneołów-
kiemniebieskim][niżejołówkowyszkicnaczynia]
[dopiseknaodwrocie:]Epokawędrówekprawdopodobnie/WzbiorzeTarczyńskiegojestwłóczniażelazna
wąskazdługątulejką(możeśredniowieczna?)
18
.
Identyfikacjanaczynianiebudziwątpliwości.Odpowiadaonopopielnicyzezbiorów
AleksandrahrabiegoPrzezdzieckiego,prezentowanejw1856rokunawarszawskiej„Wystawie
starożytnościiprzedmiotówsztuki”(zob.B.PODCZASZYŃSKI1857;ostatnioJ.KOWALCZYK1981,
180-202);opisnaczyniaznamydziękiznakomitemujaknaoweczasykatalogowitejwystawy,
opracowanemuprzezBolesławaPodczaszyńskiego
19
.WkatalogutympopielnicazOpinogóry
wymienionajestpodnr.99,takiteżnumerwidocznyjestnametryczceprzyklejonejdonaczy-
nia,awidocznejnazdjęciu,zapewnesporządzonymprzezDemetrykiewiczawlatachdwu-
dziestychXXwieku(Ryc.1:1).Niewątpliwiezatemmetryczkaznr.66,jakąmamyobecnie
nanaczyniu,zostałaprzyklejonaodwrotnie,przypuszczalniepodczasjakiejśkolejnej-nie
wiadomojednak,kiedyprzeprowadzonej-konserwacjinaczynia.Jednoznaczniewskazuje
natoporównaniedzisiejszegostanunaczyniazewspomnianąstarąfotografiąpopielnicy,na
którejwidaćmetryczkęznr.99,aobokdwieinne-jednąnieczytelnąidrugąznr.629,ten
samnumerzapisanoteżniżejtuszemnabrzuścunaczynia;metryczkiznajdowałysięwów-
czaswzupełnieinnymmiejscuniżobecnie.WopisiepopielnicyPodczaszyńskiwspomina,
że[s]ąwniéjszczątkikościprzepalone,częśćinnejpopielnicyprzepalonejzkosteczkamiipopiołem,
orazszczątkiglinianychpaciorekczerwonych
20
.
WkolekcjidawnegoGabinetuArcheologicznegoniemaobecnieaniprzepalonychkości,
aniułamkówceramikiipaciorków,któremożnabyłobyuznaćzaznalezionewopinogór-
skiejpopielnicy
21
.Niewiadomozatem,czyrzeczywiściechodziłotuojakieśułamkiceramiki
innejniżsamapopielnica,czypoprostuoułamkitegosamegonaczynia-wzmianka,żebyły
oneprzepalone,sugerujejednaktępierwsząmożliwość.Naderskąpyopispaciorkównie
pozwalanaichjednoznacznąidentyfikację,wiemyniemniej,żebyłyoneczerwone,natomiast
określenieichjakoglinianychzdajesięwskazywać,żewykonanojeznieprzezroczystego,
matowegoszkła,tzw.opakowego.Brakichbliższegoopisupozwalasądzić,żebyłytomało
charakterystyczne,kulistelubkrążkowatepaciorkipopularnegowkulturzewielbarskiejtypu
12,ewentualnietypu28lub41-wszystkieonemająbardzoszerokieramychronologiczne
(M.TEMPELMANN-MĄCZYŃSKA1985,27-31,168-170,tab.1,2,tabl.22,23,25).Oczywiście,inter-
pretacjatamajedyniecharakterspekulatywny.
ale„pełnym”profesoremwUniwersytecieJagiellońskimzostałdopierow1921roku.Odroku1920prowa-
dziłstaraniaoodzyskaniedlanowopowstałego,akierowanegoprzezsiebieDziałuZabytkówPrzedhisto-
rycznychzbiorówdawnegoGabinetuArcheologicznego,pośmierciŁepkowskiegoscalonychzuniwersy-
teckimizbioramihistoriisztukiinumizmatycznymiipraktycznieprzezlataniedostępnych.Udałosięto
ostateczniedopierowroku1931(zob.np.C.Z.GAŁCZYŃSKA1964,458-460;M.GEDL1971,188;M.WOŹNY2010,
178,180-182).
18T.KOWALEWSKI(1908,11,poz.64:1)wymieniadwagrotyżelaznezOpinogóry,którealboniezachowały
siędodzisiaj,alboniemogąbyćzidentyfikowanewzbiorachMuzeumArchidiecezjalnegowPłocku,dokąd
przekazanokolekcjęFranciszkaTarczyńskiego(zob.P.BANASIEWICZ2007;S.CEGŁOWSKIetalii2010).
19B.PODCZASZYŃSKI1856,21.PopielnicyzOpinogórynieznajdowałonjednaknatyleinteresującą,abywymie-
nićjąimiennieprzyokazjiomawianianaczyńgrobowychpokazywanychnatejwystawie(por.B.PODCZASZYŃSKI
1857,32-38).NatematPodczaszyńskiego(1822-1876),architekta,sfragistyka,archeologaikolekcjonera,zob.np.
M.ROŻEK1982;teżF.M.SOBIESZCZAŃSKI1876;J.ŁEPKOWSKI1876;M.HAISIG1952.
20Opistenpowtórzylinaswoichfiszkach,aczkolwiekniezupełniedokładnie,ŁepkowskiiDemetrykiewicz.
21WszelkieinformacjedotyczącezachowanychzbiorówdawnegoGabinetuArcheologicznegozawdzięczam
uprzejmościPanaKarolaDzięgielewskiegozInstytutuArcheologiiUJ,któremuserdeczniedziękujęzaudzieloną
pomoc.
