Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Domłodychczytelników
Trzymaciewrękuporadnikpoświęconyradzeniusobiezlękiem.Możesięgnęliścieponiego
sami,amożepodsunąłgowamktoś,komunawaszależy.Takczyinaczejmamynadzieję,
żejegolekturaistotniewampomoże.
Naszporadnikkierujemydonastolatkówzmagającychsięzlękiem.Lękzazwyczajobjawia
sięwpostacimyślinatematjakichśprzyszłychzdarzeń,naprzykład:„Nicdobregoztegonie
wyniknie”czy„Kiedytylkosięodezwę,onizacznąsięśmiać”.Częstotowarzysząmuteż
uczucia(np.obawa,nerwowość,anawetsmutek,złośćczywstyd)idoznaniafizyczne(takie
jakpoceniesiędłoni,niepokójruchowy,zawrotygłowyibólbrzucha).Odczuwaniewielu
takichdoznańwzwiązkuzjakimśniebezpieczeństwem,którepojawiasięwłaśniewtej
chwili(jaknp.groźbawypadkusamochodowego),nazywamystrachem.Zkoleilękiemjest
to,coczujemywówczas,gdyjesteśmyzestresowanilubprzestraszeni,alegdyniegrozinam
żadnebezpośrednie,realneniebezpieczeństwo.
Specjaliściodzdrowiapsychicznegorozróżniająwielerodzajówlęku,międzyinnymilęk
uogólniony(martwieniesięróżnymirzeczami),lękspołeczny(niepokojeniesiętym,żeinni
ludzieonasźlepomyśląlubżesięskompromitujemy),napadypaniki(nagłepojawieniesię
intensywnychdoznańcielesnychpołączonychzobawą,żeumieramybądźtracimykontrolę
nadsytuacją),zaburzenieobsesyjno-kompulsyjne(powtarzającesię,natrętnemyśli
irytuały).Wtejksiążcemniejinteresująnasowekategorie,gdyżważniejszejestdlanasto,
wjakisposóblękobjawiasięwwaszymżyciuijakmożejezakłócać.
Nimprzejdzieciedolekturynaszegoporadnika,chcielibyśmywyjaśnićkilkaistotnych
kwestii.Przedewszystkimmusiciewiedzieć,żelękjestnormalnąludzkąemocją.To,
iżgoodczuwacie,nieoznacza,żewjakiśsposóbodbiegacieodnormy,żejesteście„popsuci”
iwymagacie„naprawy”!Skądtowiemy?Stąd,żelękjestzjawiskiemzbyt
powszechnym,byuznaćgozacośnieprawidłowego.Każdyznasczasamidoświadcza
lęku.Podobniejakszczęście,ekscytację,radość,cierpienie,zakłopotanie,poczuciewiny,
wstydismuteklękodczuwaciedlatego,żejesteścieludźmi,żywymiistotamiintensywnie
przeżywającymiżycie.
Tak,bycieczłowiekiemoznacza,żeodczuwacieibędziecieodczuwaćlęk,nieznaczy
jednak,żemaciepozwolić,byonsterowałwaszymżyciem.Czasaminastolatkimimo
lękupotrafiąiśćdoprzoduirobićto,corobićmuszą.Niktsięnawetniedomyśla,
żeprzepełniajeniepokój,gdyżnazewnątrzzdająsięradzićsobieświetniezewszystkim.
Zdarzasięitak,żeczujączbliżającysięlęk,automatyczniepodejmujązakrojonenaszeroką
skalędziałania,którepozwalająimuniknąćpełnychniepokojumyśliiuczuć.Większośćznas
robijednoidrugie–sąmomenty,kiedymimolękuidziemydoprzodu,itakie,gdy
zaczynamyzawszelkącenęunikaćtegouczucia.Jeżelizaliczaciesiędoosób,którebardzo
wszystkoprzeżywają,tobyćmożełapieciesięnatym,żeunikaciekonkretnychludzi,miejsc
lubsytuacjiwywołującychwwaslękorazrobicierzeczypozwalającewamodsunąćnabok
niepokojącemyśli,emocjeidoznania.Tegorodzajumechanizmyradzeniasobiemogą
przynieśćkrótkotrwałąulgę,możesięjednakokazać,żewymagająwyrzeczeniasięwielu
rzeczywżyciu.
Nauczymywas,jakprzestaćuciekaćprzedlękiem(ściganiesięznimjestmęczące,gdyż
lęktkwiwnas,atrudnowyprzedzićsamegosiebie)–jakprzestaćwalczyćzwłasnymi
myślamiiuczuciamiorazpoprostuzabraćjezesobąwpodróż,jakąjestżycie.Podejście,
którestosujemy,opierasięnazałożeniachterapiiakceptacjiizaangażowania(ang.
acceptanceandcommitmenttherapy
,ACT).Polegaononaakceptowaniu,bądź
dopuszczaniudosiebie,wszystkichswoichmyśliiuczuć,takżetychtrudnychiniechcianych,
orazmobilizowaniusiękażdegodniadotego,bypomimoowychmyśliiuczućrobićto,
cojestdlanasważneiwczymodnajdujemysens.Jesttociężkapraca,którąjednakwarto
wykonać.Cośotymwiemy,ponieważstosująctopodejście,pomogliśmysetkom
zmagającychsięzlękiemnastolatków,zktórymipracowaliśmy,skierowaćżyciezpowrotem
nawłaściwetory.Dziękicierpliwości,ćwiczeniomiwsparciuinnychosóbwytakżemożecie
tegodokonać!Wbrewtemu,comożesięwydawać,postaważyczliwościwobecsiebie,
wobecswoichzwykłychludzkichuczućizwykłychludzkichreakcjinaoweuczucianaprawdę
