Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MichałKłosiński
mowęiwtejformie,zastosowanydopotrzebpraktyki,przeszedłonjużdo
nasjakoorganporozumienia8.
Sięgnimyżdlaporównaniażdoinnejpróbypostawieniaoboksiebie
mituidniadzisiejszego.WMitologiachRolandBarthespisze:
Czymjestmitdzisiaj?Odrazuudzielęnatopytaniepierwszej,bardzopro‑
stejodpowiedzi,którazgadzasiędoskonalezetymologią:mitjestsłowem.
Niejesttonaturalniedowolnesłowo:mowa,jakzobaczymyzachwilę,wy‑
magaszczególnychwarunków,abymogłastaćsięmitem.Odrazutrzeba
jednakpowiedzieć,żemitjestsystememporozumiewaniasię,jestkomu‑
nikatem9.
MożnawymienićdwapodstawowepodobieństwamiędzymyśląSchulza
iBarthes’a.Obajtraktująmitjakosłowo,cocałkowiciezmieniajegoznaczenie
wobecrozumieniamythosjakoopowieści10.Obajteżuważają,żesłowostaje
sięmitemczyuzyskujeswojąmitycznąwartośćwtedyitylkowtedy,kiedy
spełniokreślonewarunki.Jakdotądniemaróżnicywrozumieniumitu
przezSchulzaiBarthes’a.Ukazujesięonadopiero,gdyBarthesprzedstawia
swojąkoncepcjęwpełnej,teoretycznejformule,wktórejmitjakometajęzyk
konstruujesiępoprzezsprowadzeniecałościznaku(czylisignifantisignifé)
dosignifantidopisaniewłasnegosignifédotakpowstałejkonstrukcji.Bar-
thesnastępującopiszeotymprocesie:
Jakwidać,wmiciemamydwasystemysemiologiczne,przyczympierwszy
wstosunkudodrugiegojestprzesuniętyojedenszczebel:systemjęzyka,
lalangue(lubwchłonięteprzezniegosystemyprzedstawiania),którybędę
nazywałjęzykiem‑przedmiotem,bojestjęzykiemzagarniętymprzezmitdo
skonstruowaniawłasnegosystemu;isammit,którybędęnazywałmetaję‑
zykiemżponieważjestonjakimśwtórnymjęzykiemżwktórymmówi
sięotympierwszym11.
Schulzpiszecośzupełnieodwrotnego.Dlaniegomitniejestwtórny,ale
właśniepierwotny,natomiastmowapotocznatraktujemitycznysensjako
8B.Schulz:Mityzacjarzeczywistości.W:Idem:Prozał,s.334.
9R.Barthes:Mitologie.Przeł.A.Dziadek.Warszawa2008,s.239.
10TłumaczącArystotelesowskiemythosjakoflfabułę”
,TadeuszSinko(Trzypoetykiklasycz‑
ne.Arystoteles.Horacy.Pseudo‑Longinos.Przełożył,wstępemiobjaśnieniamiopatrzyłT.Sinko.
Wrocław1951,BNs.III,nr57)notuje:fltanazwanajlepiejodpowiadagreckiemumythosiusu‑
wamożliwośćnieporozumień”(s.14).NatomiastgreckieleksisSinkooddajesłowemflwyraz”:
fltentermindzisiejszejestetykinajlepiejoddajesensgreckiejleksis”(s.14).flWyraz”jestto,
wedługsłówArystotelesawtymprzekładzie,flzdolnośćdowyrażaniasięwsłowach”(s.16);
flczęściamiwyrazu”sąflgłoska,zgłoska,spójnik,przyimek,imię,słowo,odmianaizdanie”
(s.41),flsłowo”oznaczaflczasownik”.
11Ibidem,s.246.
