Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KATARZYNASADKOWSKAGroteskowośćjakocechawczesnej...O17
LudwikMariaStaff
LudwikMariaStaff,12latmłodszybratLeopolda,zmarływ1914r.
wwieku24lat,jestautorempowieściGrzesznegołębieorazzbioru
Dwiepieśniiinnenowele,wydanychpośmiertniew1915r.,atakżezbio-
ruwierszyZgrzebnakantyczkaopublikowanegow1922r.Pozostawił
równieżfragmentydramatyczneorazaforyzmy(Drzazgi).flCharaktery-
stycznydlajegotwórczościmelanżliryzmu,powagi,parodiiihumoru
prowokuje,byzasugerowaćporównaniazartystami,którzywlatach
poprzedzającychpierwsząwojnęświatowąświadomieikonsekwent-
nieoperowalipoetykągroteski–np.zRomanemJaworskimczyBole-
sławemLeśmianem”,zauważyłaKatarzynaFazan12.
Dlachoregonagruźlicębrataznanegopoetynowoczesnośćmiała
wymiaregzystencjalnyiograniczałasięniemalwyłączniedoosobiste-
gohoryzontu,choćproblematykaspołecznapojawiłasięwniejtakże
jakotło.Symbolemnowoczesnościjestideałzcałąjegoambiwalencją
–przedmiotmarzeńiźródłofrustracjizpowoduswejnieosiągalności.
BohaterowienowelmłodszegoStaffamogąosiągnąćideałwyłącznie
wsposóbnegatywny–popełniającsamobójstwo(Ajaksydwa,Ofarnicy),
rezygnujączlepszegolosu,którymógłbyodsłonićichniedorastaniedo
wyimaginowanegowzorużycia(TrwogiPaulinyWand)lubpozostawiając
ideałwsferzeniesprecyzowanychmarzeń(Zachwycenie,Dwiepieśni).
Niedościgłośćideałuwynikamiędzyinnymizfaktu,żebohatero-
wie–mieszkańcybliżejnieokreślonych,alejakmożnaprzypuszczać
znanychStaffowigalicyjskichmiasteczek,anawetwsi–stykająsię
znimnieprzygotowani.Ideałzaburzaichspokojneizwyczajneżycie.
InaczejniżwPałubie,toonprzejmujeczasemrolęsamopoprawki–
pierwiastkapałubicznego,któryłamieurojonąlinięwypadków.Rola
ideałuniejestwięcjednoznaczna.Ciekawejestprzytymto,żetożsa-
mośćbohaterówzbiorunowelDwiepieśniniemalbezwyjątkuokreślają
czynnikizewnętrzne:pojawiającysięnagleobcy,idealnywzorzecżycia
12K.Fazan,Wstęp,w:L.M.Staff,Utworywybrane,wstęp,wybórioprac.taż,
Kraków2004,s.48.
