Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24ODOŚWIADCZENIATEKSTU
StanisławAntoniMueller–HenrykFlis
WpowieściHenrykFlisStanisławaAntoniegoMuelleraz1908r.prze-
strzeńnowoczesnościleżyrównieżpozaGalicją,międzyNiemcami
aWłochami.Jejsymboltopodniszczonawalizkatytułowegobohatera,
oblepionanaklejkamihoteliNorymbergi,Monachium,Wenecji,zktórą
HenrykFlisprzyjeżdżadoRokomysza–DrohobyczapoczątkuXXw.,
zalanegowszechobecnymnaulicachbłotem.Estetykabrzydotyjako
składnikobrazugalicyjskiegoświatazaznaczasięwyraźniewtejpo-
wieści,współczesnejopowiadaniomR.Jaworskiego.Naturalistyczne
(zduchaHamsuna)ibarokowe(bliższelwowskiejarchitekturze)opi-
syprowincjonalnychrealiówiosóbkontrastujązliryczno-impresjoni-
stycznymfiltremnarzucanymrzeczywistościprzezbohaterapowieści,
literataidoktorapraw.NarracjęinspirowanąPałubą,prowadzonączę-
stozpunktuwidzeniagłównegobohatera,przenikacharakterystycz-
naambiwalencja:chęćironicznegopotraktowaniagłównegobohatera,
przezktóreprzebłyskująwspółczucie,zrozumienie.Całyrepertuarról
społecznychiliterackich,któreprzywiózłdoRokomyszabohater,zosta-
jeskompromitowanyiośmieszonywkonfrontacjizdalekimiodideału
drohobyckimirealiami,czegosymbolemjestupadekwulicznebłoto
bohaterawzruszonegowidokiemwyidealizowanejukochanej.Flispro-
wadzijednocześnieożywioneżycieerotyczne.Wikłasięwtrzyroman-
se,każdywinnejkonwencjiliterackiej:romantycznej,demonicznej
isentymentalnej(tenostatniprzypominahistorięFaustaiMałgorzaty).
Wdwóchpierwszychprzypadkachpadaofiarąmanipulacjikobiet,które
odgrywająrolewedługschematudanegokobiecegotypu.Sątokobiety
pozorniewyzwolone,awgruncierzeczypoddającesięszablonowiżycia
społeczno-obyczajowego.Wtrzecimprzypadkubohatersamkrzywdzi,
nudzącsięroląkochankaprostejiszczerejszwaczki.Jakoprzewodnik
narodu,rewolucjonista-społecznikrównieżzawodzi–jegomiłośćdo
biednychjestdeklaratywna,rewolucjonizmnieautentyczny–hasłado
swojegopublicznegoprzemówieniamusipożyczyćodsocjalistyianta-
gonisty,byłegogórnikainauczycielaOstrowskiego,bohaterawtypie
nietzscheańskim,któregozpowodunonkonformizmuspotykazemsta
