Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
ANTONIZAJĄC
marginesiemarginesu”14;byłoutsideremnawetwśrodowiskuizraelskiejPolonii.Jego
osamotnienieprzejmującoopisałaIritAmiel:
Urodziców[...]koleżankiztamtychczasówpoznałamteżpanaLeosiaLipskiego.Takgo
zwalitutaj:panLeoś.Istniaławtenczaswspólnotażydowskiejkrakowskiejinteligencji,
gdzienawzajemsłużyłosięsobiewsparciemwtrudnychchwilach.[ł]Byłswegoczasu
sklepzubraniamidladziecinaulicyDizengof,gdziewyżejwymienienikrakowianie
zostawialibutyiubraniadlapanaLeosia,którybyłubogizewzględunaswójparaliż.
Gościłosięgopodomachnapodwieczorkach,coniebyłołatwe,bobardzosięjąkałibył
przeztomałomówny.Nigdynienauczyłsięhebrajskiego.Pamiętam,jakprzechadzał
siępoSderotRothshild,młody,wychudzony,kulejącyizrękąnatemblaku–ajego
temblakbyłzawszekolorowymkrawatem15.
ZdrobniałaformaflpanLeoś”sugerujepobłażliwyczylitościwystosunekdoczło-
wieka,któregopostrzegasięjakoniesamodzielnego,nieporadnegoizależnegood
pomocyinnych,traktujewręczjakdziecko–odzieżdlaLipskiegozostawianozresztą
wsklepiezdziecięcymiubraniami.Toniejedynetakieświadectwoinfantylizacji:
Jeleńskiwcytowanymwcześniejliścienazywaponadczterdziestoletniegopisarza
flchłopcem”,zkoleiŁucjaGliksman,jegodługoletniapartnerkaiopiekunka,zwraca-
łasiędoniegoflsynku”16.
WIzraeluLipskizmagałsięzcielesnymi,materialnymiifinansowymiograni-
czeniami,walczyłtakżeopodmiotowąodrębność–możliwośćsamostanowienia,
dziękiktórejjegożyciewskrajniewrogimświeciestałobysięznośniejsze.Próby
wyswobodzeniasięzegzystencjalnegoklinczu(flSiedzęzamkniętywkręgupatu”17)
iposzukiwanianamiastkiszczęściapowracająjakotematPiotrusia.Staleobecnesątu
aluzjeautobiograficzne,aLipskiwkomponowałwpowieśćfragmentyswoichlistów
iosobistychnotatek.Tymtrudniejzignorowaćzdrobnieniepojawiającesięwtytule,
którejawisięjakoechoflpanaLeosia”.Inaczej(jakoflkamyk”,wodniesieniudopostaci
ŚwiętegoPiotraigreckiegoPetros–kamień)rozumietentytułPiotrSadzik:
Tekstpowieścistanowirodzajprzerzuconegoprzezmurznękanegociałajęzykowego
raportuożyciu.Wyprowadzającflja”zwięziennegozamknięcia,językprzekraczaogra-
niczeniacielesności,jednocześniebędącnaznaczonyśladamijejniedowładuipamięcią
14ListL.LipskiegodoM.Chmielowcaz9listopada1954r.,[w:]L.Lipski,M.Chmielowiec,
Korespondencja(1946-1974),oprac.A.Maciejowska,współpracaedytorskaO.Hellich(Osińska),
flArchiwumEmigracji”2022,z.30,s.417.
15I.Amiel,A.Piśkiewicz-Bornstein,Ostatniefastrygi,WydawnictwoUniwersytetuŚląskiego,
Katowice2021,s.94.
16S.J.Żurek,Oantysemityzmie,LeoLipskimi„LudziachzMaisons-Laftte”.RozmowazŁucją
Pinczewską-Gliksman,flTygielKultury”1999,nr7–9,s.130.
17L.Lipski,brudnopislistudoI.Lewulis,[b.d.],[w:]tegoż,Prozawybrana,dz.cyt.,s.268.
