Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JoannaPuzyna-Chojka
ikonwencjidramatyczno-teatralnych,zestawiającjegodebiutancką
sztukęzdokonaniamiTadeuszaRóżewicza,IreneuszaIredyńskiego
czyHelmutaKajzara(trudnojednakdomyślićsię,naczymtonowator-
stwoformalnemiałobydokładniepolegać,skorowgroniereformato-
rówteatru,wytypowanychprzezautorkęrecenzji,znalazłosięrównież
miejscedlaErnestaBryllaiWojsławaBrydakał)10.Takonstatacjabyła
otylenietrafiona,żeCudzołóstwoukaraneniepowstałojakooryginal-
nydramat,tylkojestautorskąadaptacjąwydanegodwalatawcześniej
opowiadaniaKuszenieCzesławaPałka(ztomuNowytaniecla-ba-da)11.
NiewątpliwiejednakGłowackimusiałprzytejprzeróbcenapracować
sięsolidnie,przymierzającpierwotnypomysłfabularnydozupełniein-
negomedium.Opowiadaniejestbowiemrozbudowanymmonologiem
tytułowegobohatera,relacjonującegoniezwykleszczegółowoswójro-
manszponętnąinżynierowąGosiąRomankową,żonąjegoprzeło-
żonego,zarazemwykładowcywWyższejSzkoleInżynieryjnej,gdzie
czterdziestodwuletnitechnikPałekuzupełniaprzerwanąprzezwojnę
edukację(nietylkozresztąwtejsferzebohater,byłypartyzant,który
młodelataspędziłwlesie,jestmocnozapóźniony;niemateżnaswo-
imkoncieżadnychdoświadczeńzpłciąpiękną).Sytuacjanarracyjna
jestzasugerowanaprzezwłączeniewspowiedźbohaterawieluanoni-
mowych,aczzachowującychswojąindywidualność,głosów,któreko-
mentują–corazbardziejemocjonalnie–poszczególneetapyromansu.
Domyślamysię,żenależąonedopewnejzbiorowości,którapoczuwa
siędoocenymoralekolegizzakładu.Potencjalnykonfliktformowany
jestwszaktylkonapoziomiewerbalnym.Wscenicznejadaptacjiau-
tordajetymgłosomciała,konkretyzująctakżesytuacjędramatyczną
–otoniepozornypracownikprzedsiębiorstwaprodukującegowybra-
kowanekombajnyzostajewezwanynanieformalne,przeciągającesię
ostateczniedoranaposiedzenieRadyZakładowej,doktórejskierowa-
noanonimowydonosojegoniemoralnymprowadzeniusię,napisany
–jaksiępotemokaże–przezsamegowinowajcę,szukającegowkolek-
tywiepomocyiwskazówki,jakdalejflukładaćswojeżycie”
.Tenzabieg
dramaturgicznyznaczącowydłużylistęosóbdziałających–oprócz
trzechgłównychpostaci,uwikłanychwtrójkąterotyczny,nasceniepo-
10I.Bołtuć,Bilanscudzołóstwa,flKultura”18.06.1972.
11Ciekawostkąjestistnieniealternatywnej,nieautorskiejadaptacjitegoutworu–Jerzy
HutekdwarazywystawiłgorazemzinnymopowiadaniemGłowackiego(Materiał)
podwspólnymtytułemDowzięcia–wLubuskimTeatrzeim.LeonaKruczkowskiego
wZielonejGórze(1981)iwTeatrzeNowymwŁodzi(1989),arazpodtytułem3x
Głowacki(uzupełniającswojąadaptacjęoChoinkęstrachu)wTeatrzeim.Adama
MickiewiczawCzęstochowie(1983).
