Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
„Jakgdybytobyłaprawda…”Podejrzanyrealizm…
polsko-austriackiegoautoraopatrzyłpodtytułemSprawaTadeusza
Rittnera,suponująctymsamymproblematycznyiniejednoznaczny
charakterjegotwórczości.Wybitnyznawcateatruskrupulatnie
umotywowałswojespostrzeżenia,osadzającjenaRittnerowskiej
autocharakterystyce:nstojęzawszejednąnogątu,adrugągdzie
indziej”
3
.Raszewskisłuszniewyeksponowałbowiemdualizmnżycio-
twórczości”pisarza,wnimupatrującźródełpisarskichniedociągnięć.
Popierwsze,Rittnerkażdązesztukpisałdwarazy,popolsku
iponiemiecku,
[…]pobytowinaZachodziezawdzięczałswojąkulturę(jakNorwid),
uległjednakpokusiebezpośredniegouczestnictwawobcejkulturze,
pisaniawdrugimjęzyku[…].Szkody,jakieztegowynikły,trudno
zmierzyć.WAustriizostałostateczniepisarzemdrugiejklasy[…].
WPolsceniespełniłwszystkichnadziei4.
Stosunkowoniewielkizasóbleksykalnyswojejpolszczyzny-jak
orzekłRaszewski-kompensowałRittnerchwytamiteatralnymi.
Zapomocąszykuzdaniaorazinterpunkcjipróbowałróżnicować
tempowypowiedzi,stawiałnawyrazistośćjęzyka,sprawnieope-
rowałpowtórzeniami,obnażającpustkękomunałów.Udawałomu
siędramatyzowaćzjawiska,zdawałobysię,niedramatycznenprzy
pomocyjaknajzwyklejszychsłów”5.
3
T.Rittner,Mojeżycie,nListyzTeatru”1924,nr1,s.7.
4
Z.Raszewski,Wstęp,[w:]T.Rittner,Dramaty,t.1,wstępioprac.Z.Raszewski,
Warszawa1966,s.31.ZkoleinawartośćprzynależnościRittneradodwóch
literaturjednocześniewskazujeAnnaMilanowski,odnotowującdotychcza
-
sowąniechęćpolskichhistorykówliteraturydouznaniapozytywnegowpły-
wuaustriackiegomodernizmunatwórczośćautoraWmałymdomku.Zob.
A.Milanowski,CzyTadeuszRittnerbyłpisarzempolskimczyaustriackim,[w:]
Recepcjaliterackaiprocesliteracki.Opolsko-niemieckichkontaktachliterackich
odmodernizmupookresmiędzywojenny,red.G.Ritz,G.Matuszek,Kraków
1999,s.66-67.
5
Z.Raszewski,Wstęp,[w:]T.Rittner,Dramaty,t.1,s.17.
