Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WBrodachmieszkałdziewiętnaścielat,następnieczterydekady
wWiedniu.Miejscatepozwalająwyodrębnićischarakteryzowaćdwagłów-
neetapyjegożycia:pierwszy-brodzki,idrugi-wiedeński.
WBrodach
JosefR.EhrlichwychowałsięwBrodach.Wzrastałwrodzinieżydow-
skiej,wotoczeniuchasydów,awchederachotrzymałtradycyjnereligijne
wykształcenie.Jakonastolatekrozpocząłnaukęwszkoleżydowskiejzobo-
wiązującymjęzykiemniemieckim,znalazłsięwięcwobrębiewpływów
kulturyniemieckiej.Jegonauczyciele-zwolennicyideioświeceniowych
(maskile)-wywarliwpływnajegopostawęidecyzjeżyciowe.Wtymcza-
siemłodyEhrlichzarabiałnaswojeutrzymanie,udzielająckorepetycjioraz
lekcjikaligrafii.Pracętęidachnadgłowązapewnialimuakulturowani
dokulturyniemieckiejwpływowiprzedstawicielebrodzkiegokupiectwa.
Todziękiichwsparciuzdołałukończyćszkołęczteroklasowąiwyjechać
zBrodówdoWiednia.Pierwszyetapżycia,azwłaszczaprocesodchodze-
niaodtradycyjnej,chasydzkiejspołeczności,opisałwewspomnieniachDer
WegmeinesLebens.Pozostająonegłównymźródłemwiedzyodzieciństwie
imłodościautora.
WpierwszymrozdzialeEhrlichprzedstawiłokolicznościswojegoprzyj-
ścianaświat.Poprzedziłajeepidemiacholery,którejofiaramipadliojciec-
noszącytesamecoonimiona:JosefRuwen-irodzeństwoprzyszłego
pisarza5.Matka-Gütele-naskutektychtragicznychprzeżyćstraciła
wzrok,musiaławięcoddaćnajmłodszegoijedynegojużsynanawycho-
waniebezdzietnemumałżeństwu-SamuelowiiFreideWolfsteinom6.
PozazmarłymiiżyjącąmatkąEhrlichniewspominałoinnychczłonkach
rodziny.KsięgimetrykalnegminyżydowskiejwBrodachzawierająwpi-
synarodzindzieciwrodzinachotymsamymnazwisku,niewiadomo
jednak,czybyłyspokrewnione7.Wpierwszychrozdziałachwspomnień
pisarzpoświęciłuwagęgłównieswoimbliskimichasydom,wśródktó-
rychwzrastał.Wkolejnychrozdziałachważnemiejscezajmujeszkoła-
rówieśnicyinauczyciele,atakżeśrodowiskonaturalne-galicyjskaprzy-
roda.Ehrlichstworzyłniecotendencyjnyobrazżydowskiegomiasteczka
5
Wiadomo,że8listopada1842r.zmarłaTaube,córkaJoslaEhrlicha,zdomunr1494,https://search.
geshergalicia.org/[dostęp:1grudnia2020].
6
WewspomnieniachEhrlichpodałimięinazwiskoSamuela,jegożonęnazywałtylkoimieniem.Nie
mapewności,czynosiłanazwiskomężaaniteżjakiegonazwiskaużywałamatkaEhrlicha-Gütele.
7
Np.Dobrusz,ur.27czerwca1841r.,imięojca-Josel,domnr1169,CDIAU,Gminawyznaniowaizra-
elickaweLwowie,KsięgametrykalnaurodzingminyżydowskiejwBrodach,1840-1855,fond701,opis1,
sprawa20(1841,nr29,[b.n.s.];Oser,ur.27sierpnia1845,synHenochaEhrlicha,tamże,s.139.
VIII
Wstęp
