Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KarolaLudwikaKonińskiegospotkaniazAwangardą
9
ry.Dowodziłonnaprzykład,iżnależyflWpłynnejjeździe
automobiluwidziećtęsamąsłodycz,cowliniiopadającego
ptaka”orazżeflniemażadnegopowodudoestetycznegowy-
wyższaniasiękrajobrazuponadwidokmiejski”10,zaśulice
ówczesnegoBerlinauznałzajednoznajpiękniejszychwido-
wiskświata.
Wswoimtraktacieofl3M”Peiperwykazywał-jakwidać-
dużyumiarizachowywałrównowagęmiędzytym,conale-
żałodoświatanatury,atymcostanowiłoowocdziałańczło-
wieka11.AlewMetaforzeteraźniejszościposzedłdalejiswoje-
mustanowiskudałbardziejwyostrzonywyraz.Pisał:flCzło-
wiekdzisiejszyniekorzysięjużprzednaturą,leczodnosi
siędoniejjakdodojnejkrowy.Opanowałjąiciągniezniej
zyski.Zatozzachwytempatrzynatworywłasnejrękiigło-
wy.Rzecznajdrobniejszainajbardziejpospolita,stworzona
przezniegosamego,jestdlaniegorelikwiarzemzwycięstw
jegomózgu”(MT,57).Autorwyraźnieprzestawiaakcen-
tyidodatniowaloryzujekażdy,nawetdrobnywytwórręki
ludzkiej,dokonujewręczjegosakralizacji,częstouprawianej
przezPeipera,awjeszczewiększymstopniuprzezPrzybosia.
DlategoteżredaktorflZwrotnicy”mógłzpełnymprzekona-
niemnapisać,iżwspółczesnyczłowiekflNowyświat,zbudo-
wanynaczarodziejskichniciachelektryczności[ł]uważaza
pomnikswojejdumy”(MT,57).
ArtykułyimanifestyPeiperastanowiłyotwartewyzwa-
niedlaówczesnejopinii,nietylkoliterackiej,postrzeganoje
bowiemjakodalszyciągprowokacyjnychwystąpieńfutu-
rystycznych,odktórychzresztąrychłosięonodgrodził.Po-
wszechnyniemalsprzeciwioburzeniespowodowałaostenta-
cyjnawprostdetronizacjanaturalnegokrajobrazu,azwłaszcza
merkantylneiwyłącznieeksploatacyjnedoniegopodejście.
SprzeciwtakizgłosiłrównieżKarolLudwikKoniński.Pa-
miętałonzapewneobiblijnymprzekaziemówiącymoflczy-
nieniusobieziemipoddaną”,zawierałasiętujednaknieidea
Adamajakoegoistycznegowyzyskiwaczadóbrziemskich,
leczmądrego,dobregoitroskliwegogospodarzacałego
przekazanegomuprzezStwórcęświata.Gospodarz,gazda-
10Idem,Miasto.Masa.Maszyna,cyt.za:ibidem.Dalszecytatyztego
źródłaoznaczononastępująco:MMM,zewskazaniemstron.
11PisałemotymwtytułowymszkicuksiążkiPtakzwęgla.Studiaiszkice
literackie,Katowice1984,s.10-25.
