Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naturalneiwszędobylskie?
wodniesieniudostworzeniaorazwiarywpotężne,omnipotentnebóstwo.
Trzebaprzyznać,żeczęstoskupiamysięnatym,dlaczegojakaśprzynależ-
nośćreligijnajestinnalubniejestwłaściwa.Tosmutne,aleposuwamysię
nawetdoodczłowieczaniaczyprześladowanialudzizewzględunaichreli-
gijneprzekonania.Mimoróżnicfzjologiairolamózguwnaszychtęsknotach
zaboskościąiwierzeniachsą,takpoludzku,wzasadzieidentyczne.
Jeszczejednarzecz,którąrobimy,jestogólnoludzka:mówimy.Uznanyję-
zykoznawcaNoamChomskytwierdzi,żenaszazdolnośćdoposługiwaniasię
językiemjestwrodzonaiżechociażsłowaopodobnymznaczeniuzróżnych
kulturikrajówczęstobrzmiąodmiennie,pewnefundamentalnezasadykomuni-
kacjisątakiesameuwszystkichludzinacałymświecie.
KilkalattemudoKenazadzwoniłaosobapiszącaartykułdlajednego
zchrześcijańskichczasopism.Rozmówcanajwyraźniejchciał,byjakiśneuro-
logpoparłtezę,żetozasprawąBogaludzieposługująsięróżnymijęzykami.
WywiązałasiędyskusjaowieżyBabeliotym,jakpoPotopiewszyscyludzie
mówiliwtymsamymjęzyku.Nimrod,władcaMezopotamii,wrazzeswoimi
poddanymipostanowiłzbudowaćwieżętakwysoką,bysięgałanieba.Nieza-
dowolonyztakiejarogancjistarotestamentowyBógukarałludzkość,miesza-
jącjęzyki:sprawił,żeróżneludyzaczęłysięposługiwaćodmiennymisłowami
określającymitesamepojęcia.Wrezultacieludzieniebyliwstaniesięporo-
zumieć.Dzisiajwiemy,żetoniekoniechistorii–mówienietoowielewięcej
niżsamoznaczeniesłów.
Więcejniżsłowa–czasamito,jakcośpowiemy,najskuteczniejprzekazu-
jenaszeintencje.Zapośrednictwemjęzykakomunikujemynietylkoidee(co
określamyjakomowęnarracyjną),lecztakżerównieżemocjeiuczucia–za
pośrednictwemzmiantonu,głośnościitempa.Podobniemimikamożewyra-
żaćnaszeuczucia.Wważnymbadaniuz1969rokupsycholodzyPaulEkman
iWallaceV.Friesenwykazali,żeludzieodizolowaniodinnychkulturwciążbyli
wstanierozumiećnajwyraźniejuniwersalnewyrazytwarzy.Ekspresjetowarzy-
szącetakimemocjom,jakzłość,smutek,szczęście,zdziwienie,wstrętistrach
sąrozumianewróżnychspołecznościachbezsłów.Kenodpowiedziałswoje-
murozmówcy,żechociażbyćmożeludzkośćzostałaukaranazabudowanie
wieżyBabel,toBógjednakniezmieniłtegouniwersalnegoifundamentalnego
kanałukomunikacji.
Jeżeliekspresjeemocjisąmiędzykulturowe,istniejewysokieprawdo-
podobieństwo,żeniesącałkowiciewyuczoneiżechociażczęściowosą
19
