Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
AngelRama32,któremuzawdzięczamyjednoznajważniejszychopracowań
natemattranskulturacjiwliteraturze,postrzegatranskulturacjęjakoważne
zjawiskoodzwierciedlonewutworachtwórcówzróżnychobszarówAmeryki
Łacińskiej.Twórcówtychnazywa„lostransculturadores”iwymieniawśród
nichautorówtakich,jakGuimaraesRosa,Rulfo,GarciaMárquez,RoaBastos
iArguedas.Ichgłównymzadaniemjest,wedługRamy,takzaadaptowaćdzie-
więtnastowiecznąeuropejskąpowieśćrealistyczną,abypozwalałaodtworzyć
świat,któryjestobcyizewnętrznywstosunkudotejpowieści.Aczynietaki
samcelprzyświecapisarzomzkręgukulturyIndianamerykańskich?
Próbyprzeobrażeniaeuropejskiejformypowieściowejwtakisposób,
abypoprzeztomediumoddaćniuansewłasnejkultury,będątowarzyszyły
wszystkimtwórcom,którzymusząsięporuszaćwobrębiedwóchlubwięcej
kulturiktórychtokulturEuropabędzieczęściąskładową.Największepiętno
kulturaeuropejskaodcisnęłanaNowymŚwiecieiAustralii,aletakżekraje
afrykańskieiazjatyckiemusząsięczęstoustosunkowywaćdoeuropejskiego
dziedzictwaiviceversa.JakjednakzauważaSpitta33ioczymwartopamiętać,
transkulturacja,pomimoswojegouniwersalnegozasięgu,maswojeodmienne
kulturowewarianty;czyminnymjestopisywanaprzezOrtizatranskulturacja
naKubie,czyminnym–przezArguedasawPeru.Cozatymidzie,wymiana
kulturowa,którejdotyczykwartetErdrich,będziesiępodpewnymiwzględa-
miodróżniałaodtej,którąopisałwswoichutworachArguedas.Twierdzenie,
żezjawiskotomożeprzebiegaćanalogiczniewPeruiUSA,jestzbytdaleko
idącymuproszczeniem,bokrajewprawdziełączyindiańskiedziedzictwo(łą-
czynawetprzyuwzględnieniuróżnicpomiędzykulturamiindiańskimi),ale
dzielikultura,polityka,filozofia,historia.
Odindiańskichkorzenidometyskichwizji–ErdrichiArguedas
To,coistotnieiniezaprzeczalniełączytwórczośćLouiseErdrichiJosé
MarięArguedasa,toichindiańskiekorzenie.Itaknaprawdęniemawiększe-
goznaczenia,żeLouiseErdrichnaprawdęmaIndianwśródswoichprzodków
iwiększośćdzieciństwaspędziła,odwiedzająckrewnychwrezerwacieTurtle
Mountain,aArguedaszostałtylkoprzezIndianwychowany.Liczysięfakt,
żejużwdzieciństwieweszliwgłębokikontaktzkulturąIndian,którazmie-
niłaichnazawsze.TakjakArguedaschłonąłfolklorIndianKeczuauźródła,
żyjącjakjedenznich,takErdrichchłonęłaopowieściindiańskichkrewnych
iwspółuczestniczyłatymsamymwżyciuplemieniaChippewa.Wpóźniej-
szymżyciuiErdrich,iArguedasznaleźliwsparciedlaswoichindiańskich
zainteresowańwantropologii,bysumęswoichżyciowychdoświadczeń
iwiedzyantropologicznejprzekształcićwliteraturę.Obojepisaliodpoczątku
zpozycjipomiędzykulturami,bobyłatoichprawdziważyciowasytuacja,
32Ibidem.
33Ibidem.
27
