Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dwaświaty,dwiepamięci
odzwierciedlenietakżewkwartecieErdrichipoleganamanifestacjiauten-
tycznejkulturyindiańskiejorazpowrociedodawnychrytuałów,aletozja-
wiskomagłówniewpływnaIndianChippewa,anienagłównynurtkultury
amerykańskiej.Zdarzająsiętylkoepizody,którepokazują,jakChippewa
przebijająsiędoświadomościprzeciętnegoAmerykanina,manifestującswoją
plemiennądumęitożsamość,np.Luluijejtanieczwycięstwa,podkreślający
solidaryzowaniesięzuwięzionymsynemGerryNanapushem,symbolemin-
diańskiegoruchuoporu,zostajesfilmowanyi„występuje”wtelewizyjnych
wiadomościach.PodobniesamGerry,wymykającsięustawicznieamerykań-
skimstróżomprawaipokonującwsposóbnieomalmagicznymurywięzień,
podtrzymujepozytywnymitIndianina,któregobiałakulturaniejestwstanie
złamaćiujarzmić.
OwielewięcejjestjednakwfikcyjnymświecieErdrichprzykładówna
zniekształconyobrazIndianinawkulturzemasowej.SamiChippewastarają
sobieradzićztympublicznym,masowymwizerunkiemIndianinazasprawą
poczuciahumoru,któreErdrichokreślanawetjako„survivalhumor”,wyjaś-
niając,żebeztakiejpostawyniemożliwebyłobyprzetrwaniewspołeczeń-
stwie,któreichustawiczniewykorzystuje(historiaaktówprawnychsukce-
sywnieunieważnianychprzezrządamerykański)ispychadopozycjiofiary
(np.zamykającwrezerwatachiakceptująctylkojako„szlachetnychczer-
wonoskórych”).Dlategonp.wpewnymmomenciepowieściżonaIndianina
zpoważnąminądeklarujeamerykańskiemustróżowiprawa,żerozważadla
swojegonowonarodzonegodzieckaimię„KetchupFace”.Wtensposóbiro-
niczniepodsumowujemiejsce,jakieIndianombialiAmerykaniepozostawili
wswojejkulturze.
Erdrich,jakiArguedaswykorzystująpodobnątechnikę,któraumożliwia
podwójnąinterpretacjęfikcyjnegoświata.Jawybrałamjakomateriałporów-
nawczypoczteryutworyzichdorobku,kierującsięprzytym„komponentem
indiańskim”;obecnościąkulturyindiańskiejijejwspółbrzmienialubkonflik-
tuzkulturązachodnią.Powieściami,którezdecydowaniedotycząwłaśnie
podwójnejrzeczywistościkulturowejsąwprzypadkuErdrich35,Tracks,Love
Medicine,TheBeetQueeniTheBingoPalace,awprzypadkuArguedasa36opo-
wiadaniaztomuLudzkamiłość,Yawarfiesta,GłębokierzekiiLiszGóriLiszNizin.
Obazestawyutworówmożnapotraktowaćjakoswoistecyklepowieściowe
pokazującehistorięIndianChippewaiKeczuaodichnieomalzagładynapo-
czątkuwiekudwudziestego(TracksiLudzkamiłość)pogłębokątransformację
(TheBingoPalaceiLiszGóriLiszNizin).
35LouiseErdrich,Tracks,HenryHoltandCompany,NewYork1988,LoveMedicine,Bantam
Books,NewYork1984,TheBeetQueen,BantamBooks,NewYork1986,TheBingoPalace,
HarperCollins,NewYork1994.
36JoséMariaArguedas,Ludzkamiłość,tłum.AndrzejNowak,PaństwowyInstytutWydawniczy,
Warszawa1979,Yawarfiesta,tłum.AndrzejNowak,WydawnictwoLiterackie,Kraków
1975,Głębokierzeki,tłum.HelenaCzajka,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa
1973,LiszGóriLiszNizin,tłum.ZofiaWasitowa,PaństwowyInstytutWydawniczy,
Warszawa1980.
30
