Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Niniejszapracajestrezultatemzainteresowaniatzw.psychologiąpozytywną
orazproblematykąróżnicindywidualnychiichroląwfunkcjonowaniuludzi,
atakżewynikiemfascynacjizłożonościąludzkichzachowańiichuwarunkowań.
Psychologiapozytywnaukierunkowanajestnaodkrywanieuwarunkowań
ikonsekwencjidobregofunkcjonowania,wodróżnieniuodpsychologiinega-
tywnej,nastawionejnaodkrywaniedysfunkcjiizaburzeńorazichprzyczyn.Mo-
nografiatadotyczyjakościżyciawujęciupsychologicznym.Niepróbujęwniej
obiektywnieokreślać,jakieżyciemawyższąjakość.Zakładam,żekażdyczło-
wiekjestnajlepszymekspertem,którynajbardziejkompetentniepotrafiocenić
jakośćswojegożycia,stosującwłasnekryteriaocenyibezpośredniookreślając
swójstosunekdożycia,jakiewiedzie.Prawiepółwiekutemuotakirodzajba-
dańwpsychologiiapelowałKreutz:„Zjawiskapsychiczneświadomedla
przeżywającejjejednostkibardzoważne,onebowiemdecydująotym,conazy-
wamyuczuciemszczęścia,zadowoleniemzżycia,dobrymsamopoczuciem.
Wszyscychcielibyśmy,abynamiinnymludziombyłodobrzenaświecieidlate-
gopotrzebujemynauki,którabywyjaśniła,odczegotonaszesamopoczucie
zależy”(Kreutz1958,s.7–8).Odkilkunastulatbadaniesubiektywnychocendo-
brostanuosobyjestdominującymparadygmatembadańnadjakościążycia
wpsychologii.Ichcelemjestbadaniezewnętrznychiwewnętrznychuwarunko-
wańpoziomuodczuwanegozadowoleniaorazjegokonsekwencji.
Badaniaprzedstawionewtejmonografiipróbąweryfikacjitransakcyjnego
modelujakościżycia(TMJZ).Wmodelutymprzyjęto,żejakośćżyciawujęciu
psychologicznymstanowisystempostawosoby,wyrażającychjejstosunekwobec
własnegożyciajakocałościijegoróżnychobszarów(np.pracy,zdrowia,rodziny,
dzieci).Tepostawyokreślanemianemzadowolenia;zadowoleniazżycia,za-
dowoleniazpracy,zadowoleniazezdrowiaitd.onerezultatemprocesówwar-
tościowania,któreprzebiegająnadwóchpoziomachiwyrażanewsądachioce-
nachpoznawczych(coosobamyśli)orazwsamopoczuciu,reakcjachemocjonal-
nychiodczuciach(coosobaczuje),określanychjakoocenyemocjonalne.Zakła-
dam,żeemocjonalneipoznawczeocenyodrębneiwzględnieniezależne
(umiarkowanyrealizmemocjonalno-poznawczy).Wbrewtendencjomdoujmo-
waniaczłowiekajakospójnegosystemu,którycechuje„jednośćsercairozumu”,
badanianadwartościowaniem,nadpostawami,atakżenadjakościążyciawska-