Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
DWAŚWIATY
zująnaczęstybrakharmoniimiędzypoznawczymiaafektywnymiaspektami
funkcjonowania,naróżnicewichgenezieiodmienneichkonsekwencje.Dlatego
wtejmonografiiodrębnieszacowaneemocjonalneipoznawczeocenyjakości
życia,atakżebadanerelacjemiędzynimiorazichuwarunkowania.Zakładam,
żepostawywobecwłasnegożyciaijegoposzczególnychobszarówtworząsystem
ocenywszystkichobszarówzesobąpowiązane,każdaznichzależyodin-
nychocenicałegoichukładu.Zakładamrównież,żepoziomocenorazsiłaikie-
runekszczegółowychzależnościmiędzynimizależątakżeodinnychczynników
odinterakcjimiędzyczynnikamizewnętrznymiiwłaściwościamiosoby,awda-
nejklasiesytuacjiodróżnychcechosobyiichinterakcji.
Jednymzcelówbadańjestustalenie,czyjakośćżyciawnowymmiejscupra-
cyzależyodwłaściwościosoby.Drugimcelemjestustalenie,czypoznawczeoce-
nyjakościżyciazależąodwspółoddziaływaniawłaściwościosobyiczynników
zewnętrznych.
Przedmiotembadańtrzyobszaryjakościżycia:zadowoleniezpracy,życia
izdrowiafizycznego.Nowemiejscepracy(pierwszapraca,nowainstytucja,no-
westanowisko)stanowiklasęsytuacjiodużejwartościstymulacyjnejinależydo
kategoriiważnychzdarzeńżyciowych,któremogąwpływaćnajakośćżycia.Jej
znaczenieprzypuszczalniezależyodwłaściwościosoby.Zmianyinstytucjiista-
nowiskpracyzjawiskiemcorazczęstszymwnaszymkraju,dlategoważnejest
zbadanie,jakwłaściwościosobywpływająnajejjakośćżyciawnowymmiejscu
pracy.Założono,żedotychwłaściwościnależysystemwartościowaniaosoby
orazjejtemperament.
Poziomzadowoleniajestrezultatemprocesówwartościowania,porównywa-
niatego,coosobęspotyka,ztym,coonauznajezaważneipożądane.Ludziesto-
sująróżnekryteriadoocenyzdarzeń.Pojawiasiępytanie,czypoziomzadowo-
leniazżycia,pracyizdrowiawnowymmiejscupracyzależyodstosowanych
przezosobękryteriówwartościowania.Zgodniezprzedstawionąwpracykon-
cepcją,systemwartościowaniaosobyzawieradwarodzajekryteriów,któreokre-
ślają,coijakważnejestdlaniejnapoziomieemocjonalnym(motywy)orazna
poziomiepoznawczym(wartości).Dwapoziomywartościowaniawzględnie
niezależneito,cojestważnenajednympoziomie,możeniebyćważnenadru-
gim(Epstein1990;ZalewskaiBrandstätter2001).Pojawiasiępytanie,jakąrolę
odgrywająmotywyiwartości,atakżepoziomichspójnościwdeterminowaniu
poznawczychorazemocjonalnychocenjakościżycia.Niematechnikpozwalają-
cychnapełnądiagnozęsystemuwartościowaniaosoby,dlategowbadaniach
systemwartościowaniareprezentowanyjestprzezzmienneztrzechpodstawo-
wychsferwartościowania:motywy,wartościorazpoziomspójnościmiędzyni-
miwsferachafiliacji,osiągnięćiwładzy.
Ludzieróżniąsięcechamitemperamentu.Jednązpodstawowychcechtempe-
ramentuwtransakcyjnymmodelutemperamentu(TMT)Eliasza(1981,1985,
1990,1992)jestreaktywność.Rozumianajestonajakouwarunkowanabiologicz-
niececha,którawpływanaodbiórstymulacjiiwyznaczazapotrzebowaniena
stymulację(możliwościjejprzetwarzania).Przejawiasięwcechachformalnych
wszystkichzachowańreaktywnych(reakcjinasytuacjeizdarzenia).Różnice