Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KazimieraLis
Kielce
MÓJGOGOL1
Gogolaczytaćmożnawielerazy,nienarażającsięzupływemczasunaryzykorozcza-
rowania.Pojegoutworysięgakolejnejużpokoleniemiłośnikówliteratury,zapewnenie
tylkofilologów.Dlaliteraturoznawcówtwórczośćtegopisarza,posiadającaniezmiernie
bogatąprzecieżliteraturękrytyczną,stajesięobecnieprzedmiotemreinterpretacji.Swój
czasmogąoniprzeznaczyćnawnikliweiwielokrotnenwczytywanie”wjegodzieła.
Natomiast,jakwiemy,czytelnicywspółcześninaogółrezygnujązmożliwościpona-
wianialekturyutworurazprzeczytanego.Żyjąpospiesznie.Niektórzyczytajązrzadka
albowogólenieczytają.Możnawszakżezakładać,żenazwiskoGogolarównieżci
ostatnikojarząprzynajmniejzsatyrąnaurzędnikówrosyjskichwkomedii,którejtytuł
cojakiśczasobwieszczająafiszeteatralne.
Smutnetospostrzeżenie,zwłaszczażedotyczylosówdziełpisarzagenialnego.Arty-
stytragicznego,rozdartegomiędzyświatemswejtwórczościaświatemludziopacznie
rozumiejących-jaksądził-poetyckiewizje,zawartewjegoutworach,apóźniejte
przemyśleniaorazrozterki,jakimizapragnąłsięznimipodzielićwformiebardziejoso-
bistej.Refleksjataskłaniamniedoponawianiapytaństawianychjużwielerazyprzez
badaczyżyciaitwórczościGogola.
Niezrozumienie,dezaprobata,krytykaistotnietowarzyszyłyGogolowidokońcażycia,
codziwniejsze,wyrażanegłośnoodchwilipremierywłaśnieRewizora(Ревизор)wroku
1836,ajeszczedosadniejpowydaniuwroku1842Martwychdusz(Мертвыедуши).
Zagłuszałyone,wodczuciupisarza,głosypodziwu,zachwytuzestronywielbicielijego
talentu.DezaprobataprzerodziłasiępoogłoszeniuprzezGogolawroku1847Wybranych
fragmentówkorespondencjizprzyjaciółmi(Выбранныеместаизперепискисдрузь-
ями),jakwiadomo,wprawdziwąnagonkę,niezrozumiaływswejgwałtownościatak
naniego.NajbardziejzdecydowanepotępieniespotkałoautoraWybranychfragmentów
zestronynajmniejprzezniegooczekiwanej-WissarionaBielińskiegoiliteratów
zjegokręgu,którzytylkocogłosiliswojąznimwięź,powinowactwoliterackie
(uwiecznionewsłynnymzdaniunwszyscywyszliśmyzPłaszczaGogola”),uznającgo
zaswegomistrza.BielińskizpasjązaatakowałpisarzawartykulenWybranefragmenty
1Zob.też:K.Lis,Romantycy.Powinowactwarosyjsko-europejskie,Kielce1998(rozdziały:IV
.Roman-
tycznimarzycieleiszaleńcy,VIII.Życiewmarzeniu,X.Gogol-bohaterem);K.Lis,Gogolowskiewiedźmy,
[w:]MotywydemonologicznewliteraturzeikulturzerosyjskiejXI-XXwieku,podred.W.Kowalczyka,
A.Orłowskiej,Lublin2004,s.71-85.
