Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PIOTRŁACIŃSKI
SYSTEMYPOLITYCZNEPAŃSTW
LATYNOAMERYKAŃSKICH–REFLEKSJE
ZPERSPEKTYWYDWUSTULECIA
NIEPODLEGŁOŚCIAMERYKIŁACIŃSKIEJ
Genezawspółczesnychsystemówpolitycznych
państwAmerykiŁacińskiej
PowstanieniepodległychpaństwwAmeryceŁacińskiejumożliwiłysprzyjające
okolicznościmiędzynarodowe–kryzysmonarchiihiszpańskiej,wojnynapoleoń-
skie,wsparciezestronyWielkiejBrytanii–alelatynoamerykańskarewolucjanosiła
przedewszystkimcharakterpolitycznejemancypacjielitkreolskich.1Nowepań-
stwawAmeryceukształtowałysięjakopodmiotygwarantująceuprzywilejowaną
pozycjęniewielkiejliczebniewarstwiespołecznej–potomkóweuropejskich(ibe-
ryjskich)osadnikówikolonizatorów.Prawapolitycznegwarantowanonielicznym,
obowiązywałyróżnegorodzajucenzusy–majątkoweikulturowe,którebyłyjednym
zczynnikówutrudniającychhomogenizacjęnarodowąpaństwlatynoamerykańskich.2
Wspólnotępolityczną(naród)tworzylijedynieobywateleposiadającypełniępraw–
wistocieczłonkowiebiałeji„cywilizowanej”elity.3Odpoczątkuniepodległegobytu
AmerykiŁacińskiej,wżyciuspołecznymipolitycznymtegoregionuniezwyklesilne
byłodziedzictwokolonializmu(herenciacolonial).Ponadtonowopowstałepaństwa
odziedziczyływspuściźniepofeudalnymwistocieporządkukolonialnym„niedojrzałą”
1P
.Łaciński,Elitylatynoamerykańskie,[w:]M.F.Gawrycki(red.),Dziejekulturylatynoamerykań‑
skiej,Warszawa2009,s.314.
2Wtymsamymokresie,gdyEuropejczycypodbijaliAmerykę,wStarymŚwiecierozpocząłsięjuż
proceszespolenianarodowegowpaństwawzględniejednolite.Konsekwencjązróżnicowaniarasowego
ikulturowegowLatynoamerycebyłbrakhomogenizacjinarodowej,widocznyjeszczeidziśwkilku
krajachregionu.
3Ibid.,s.315.Elitarnycharakternowopowstałychpaństwszczególniemocnouwidoczniłsiętam,
gdziedominowałaliczebnieludnośćrdzennalubtam,gdzieznacznyodsetekstanowilipotomkowie
afrykańskichniewolników(lub,takjakwBrazylii,poprostuniewolnicy–do1888r.).Jedynymwyjąt-
kiemodtejregułybyłbuntczarnychniewolnikówwobecbiałychwłaścicieliwielkichplantacjinaHaiti
iutworzenietamdrugiegopoStanachZjednoczonychniepodległegopaństwawobuAmerykach.
