Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14CzęśćI.Dynamikaemocji-podstawowezagadnienia
poddawanajestjakiemuśwartościowaniu(Wojciszke,1988;Jary-
mowicz,1997a,2001).Aprocesywartościowania-nietylkoświa-
domego,aleinieświadomego-nazywamyemocjami.Powielokroć
dominująonenadpoznaniem,apodmiotniemanatowpływuinaj-
częściejnawetniezdajesobieztegosprawy(Zajonc,1980/1985;
Damasio,1999;CacioppoiGardner,2001;Brycz,2004;Ohme,2003,
2007;Jarymowicz,1997b;Kolańczyk,2009).
Wszechobecneemocjesąwpsychologiiwszechstronnieanali-
zowanezpunktuwidzeniatego,czysprzyjająfunkcjonowaniu,czy
teżjepogarszają.Dotyczytokwestiizdrowiaichoroby,mobilizacji
iapatii,bezradnościipomysłowości,sukcesówiniepowodzeń,po-
czuciaprzegranejipoczuciaszczęścia.Pytaniadotycząnajczęściej
znakuemocji,awynikibadańwskazująnakonstruktywneide-
struktywnefunkcjeemocji-takpozytywnych,jakinegatywnych.
Sądzimy,żeuporządkowanietejwiedzywymagauwzględnienia
wrozważaniachinnych,niżtylkoznak,kryteriówrozróżnianiaemo-
cji(Jarymowicz,2009).
Wzbudzaniespontanicznychafektówpierwotnychoraz
afektówwtórnychwynikającychzpoznawczejoceny
Zarównoemocjenegatywne,jakipozytywnezyskująswójznakdzię-
kiafektomwzbudzanymprzezbodźcepochodzącezróżnychźró-
deł.Podobnyafektstanowićmożeskładowązupełnieróżnychpro-
cesówemocjonalnych.Strachmożewynikaćzsygnałówzagrożenia
własnegozdrowia,aleteżzsygnałówzagrożeniaprzyszłościnaszej
planety.Radośćmożebyćnastępstwemwysokiejsamooceny,aleteż
towarzyszyćwiadomości,żewrógdoświadczyłniepowodzenia.Roz-
maitemogąbyćźródłasmutkówczyradości,zwątpieniaczyufności
-innemogąbyćskładoweprocesuemocjonalnegoiinneichregu-
lacyjnefunkcjewobeczachowania.Jednemająpostaćodruchowej
reakcjinabodzieczmysłowy,innewymagająwyobrażeniasobiecze-
goś,czyprzywołaniaczegośzpamięci,ajeszczeinneprzewidywania
rzeczywistości,którajeszczenieistnieje,ajużmożebudzićobawy
czynadzieje.Słowem,przyjemność(czyprzykrość)przyjemności(czy
