Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zestronykrólaorazZwiązkuPruskiego,dotyczącawystawieniaprzeciwKrzyżakomwojskzaciężnych,
sprawiła,żelosywojnyzmieniłysięporozegranejw1462r.poddowództwemPiotraDuninazwycięskiej
bitwiepodŚwiecinem,niedalekoJezioraŻarnowieckiego.WkońcowymetapiewojnyKazimierzuciekł
siędobardzokosztownegowykupywaniazamkówkrzyżackichzrąkmającychbronićtwierdzwojsk
zaciężnych,źlelubwcalenieoplacanychprzezKrzyżaków.Caławojnapochłaniałazresztąogromne
sumy,którekrólpożyczałodmożnowładztwapodzastawkrólewszczyznorazodmieszczanwzamian
zanadawanemiastomprzywileje.WśródwykupionychzamkówbyłtakżeMalbork,któryw1457
r.dostałsięwręcePolakówzaogromnąsumę190tys.florenów;1/6tejsumyzapłaciłGdańsk,któremu
bardzozależałonausunięciuKrzyżakówzcałychPrus[100].
Naprzebiegwojnywpłynęłotakżewłączeniewniąflotyrzecznejimorskiej.Ważnedlalosówwojny
byłoodniesionenaZalewieWiślanymw1463r.zwycięstwoflotyGdańskaiElbląganadflotąkrzyżacką.
SukcesypolskichsiłzachwiaływiernościądotychczasowychsprzymierzeńcówKrzyżaków.W1464
r.doZwiązkuPruskiegoprzystąpiłbiskupwarmińskiPawełLegendorf(zm.1467).PiotrDunin
igdańszczaniezdobywalizamkitrzymanejeszczeprzezKrzyżakówistopniowooczyścilizzakonników
Pomorze.Wdniu21września,podwóchmiesiącachoblężenia,zostałyzdobyteChojnice,wktórych
–jaknapisałF
.Papée–„wojnasięzaczęłaizakończyła”[101].NiektórzyczłonkowieZwiązkuPruskiego,
zeŚciboremBażyńskimnaczele,próbowalijeszczezachęcaćKazimierzadokontynuowaniajej
ażdocałkowitegousunięciaKrzyżaków.Jednakzpowoduwyniszczeniakrajuiogromnychdługówkróla
przeważyłynastrojekompromisoweidążeniedozawarciapokoju.
Obliczasię,żewojnakosztowałaGdańskok.półmilionadukatów,tyleżsamozapłaciłZwiązekPruski.
Podobnekosztyponiosłospołeczeństwopolskiewpodatkachorazkról.MieszkańcyPrusiPolska
popołowieuczestniczyliwodebraniuPomorzaKrzyżakom.TraktatzostałpodpisanywToruniu
19października1466r.PośredniczyłwtymakcieprzychylniedoPolskinastawionylegatpapieskiRudolf
zRiidesheim.Dokumentstwierdzał,żewielkimistrzzrzekałsięwieczyścienarzeczkrólaiKrólestwa
Polskiegowszelkichprawdoziempomorskiej,chełmińskiejimichałowskiej,dozamkówwMalborku
iSztumieorazwielumiastzichprzynależnościami.OsobnyartykułtraktatumówiłoprzyznaniuPolsce
dóbrbiskupaikapituływarmińskiej.KrzyżakompozostawionojakolennoKoronytzw.PrusyWschodnie
zKrólewcem.ZtytułujegoposiadaniawielkimistrzbyłzobowiązanydoskładaniahołdulennegoPolsce
ijejwładcom.Traktatmiałbyćjeszczeratyfikowanyprzezpapieża.HenrykŁowmiański,doceniając
ogromnąwagętegowydarzenia,którezmieniłodziejePolskidziękijejpowrotowinadBałtyk,
przypomniał,żewakciepokojowymzawierałsięjednakzalążekprzyszłychnieszczęść–niemieckie
państwoKrzyżakówzostałopozbawionekontaktuzZachodem,nieuzyskałobowiemwrokowaniach
pokojowychzezwolenianazachowanie„korytarza”.„PrusyodciętepolskimPomorzemmusiałydążyć
doutorowaniasobiedrogilądowejdoRzeszy.SprzecznośćinteresówPolskiiPrusbyłaźródłem
nieuchronnychmiędzynimikonfliktów”[102].
Początekwojnytrzynastoletniej,awięcrok1454,zbiegłsięzrokiemzaślubinKazimierzazwcześniej
jużmuswatanąElżbietą,córkąAlbrechtaHabsburgaiElżbietyLuksemburskiej.Jejbrat,Władysław
Pogrobowiec,zostałukoronowanyw1440r.jakoniemowlę,apośmierciWarneńczykauznanyzakróla
Węgier.W1453r.odbyłasięjegokoronacjawPradzenakrólaCzech.Zmarłw1457r.Elżbietauważała
sięzaspadkobierczynięobujegokoron.Między1456a1484r.urodziłasześciusynówisiedemcórek.
Politykadynastyczna,którajużzaWładysławaJagiełłycharakteryzowałasiępodejmowaniemstarań
opozyskanieprzywilejamiszlachty,byuznałaprawakrólewskichsynówdotronu,tymsilniejwystąpiła
zaKazimierzawlatachpowygranejwojniezKrzyżakami.
PrzedmiotemstarańJagiellonówbyłytronywęgierskiiczeski,zajętepośmierciWładysława
Pogrobowcaw1457r.przezwybranychprzezszlachtęspośródszlachtyMaciejaKorwina(zm.1490)
iJerzegozPodiebradów(zm.1471).OstatnizpowoduswojegoutrakwizmubyłprzezStolicęApostolską
uznawanyzaheretyka.Mimonaciskówzestronypapieża,abywłączyłsiędorozprawyzhusyckimi
Czechami,KazimierzwołałpertraktacjezwpodeszłymjużwiekuJerzymiukłademzawartymw1462
r.wGłogowieuzyskałodniegoneutralnośćwwojnieprowadzonejzKrzyżakami.WsprawęCzech
wmieszałsięMaciejKorwin,któremukatolicyczescyzaproponowalikoronę.ZająłMorawy,Śląskoraz
Łużyceiw1469r.koronowałsięwOłomuńcunakrólaCzech.JerzyzPodiebradów,wiedząc,żebez
pomocyPolskinieodsuniezagrożeniazestronyKorwina,zdecydowałsięobiecaćsukcesjęposobie
Jagiellonom.SejmwPradzew1469r.ofiarowałkoronęWładysławowi,najstarszemusynowiKazimierza.
PośmierciJerzegozPodiebradóww1471r.sejmwKutnejHorzepotwierdziłwybóritegosamegoroku
Władysław,któremutowarzyszyłypolskieoddziaływojskoweorazlicznyorszakszlachty,przybył
doPraginaswojąkoronację.Łowmiańskipodkreślił,żezdobycietronuczeskiegoprzezJagiellonadawało
muperspektywęnatronwęgierski,gdyżodXIVw.PragaiBudaznajdowałysiępodpanowaniemjednej
dynastii:najpierwLuksemburgów,potemHabsburgów.Ichmiejscezajęłaod1471r.trzecia
–Jagiellonów.Uzyskanieprzeznichtronuczeskiegomusiałowywołaćkonfliktzdysponującymdobrą
armiąidużymizasobamipieniężnymiMaciejemKorwinem,nadodatekpopieranymprzezpapiestwo.
WojnakrólawęgierskiegoprzeciwCzechomiPolscetrwałado1478r.izakończyłasiępokojem
wOłomuńcunazasadzie
statusquo,
awięcMaciejzatrzymywałMorawy,ŚląskiŁużyce,pozostawiając
WładysławowiokrojoneCzechy.TerenyzajęteprzezKorwinamiaływrócićdoKoronyczeskiejwrazie
jegobezpotomnejśmierci,pouprzednimichwykupieniuprzezWładysława[103].
PośmierciMaciejaKorwinaw1490r.szlachtawęgierskazebrananapolachRakosstanęławobec
perspektywywyboruspośródażczterechkandydatów:JanaKorwina–synaMacieja,Maksymiliana
