Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Powstaniedynastiiipoczątkipaństwa
17
miennej-byłonzbytmały,abywywrzećpresjęnacałośćzgromadzenia.
Władzaksięciawzmacniałasiępodczaswojny,byłonprzecieżwodzemple-
miennychsiłzbrojnych.Jednakwojnyplemienneniemogłytrwaćzbytdługo.
Wojownikamibylirolnicy,którzywraziepotrzebyodrywalisięodpracyna
roliiruszalidoboju.Jednakżenajbogatszenawetzdobyczenierekompen-
sowałystratspowodowanychzaniedbaniemgospodarstw.
Książęmógłwzmocnićswąwładzę,powiększającotaczającągodru-
żynę,natojednakbrakowałomuśrodkówmaterialnych.Niewystarczałydo-
chodyzniewielkichwowychczasachmajątkówrodowych.Równieżewen-
tualnełupyzdobytepodczaswojnyniemogłysłużyćakumulacjibogactwnie-
zbędnychdozmianysposobusprawowaniarządów.Cotobowiembyłyza
łupy?Mogłonimibyćstadokrów,kilkujeńców,możeczasemjakieśkosz-
towności.Zapewnebyłotodużowniezbytzamożnymspołeczeństwie,jednak
wojnazrównieniezasobnymisąsiadaminiemogłasfinansowaćkosztówbu-
dowypaństwa.Pozatymwódzmusiałbyćhojnyiobdarowywaćzasłużonych
wojowników,copowodowałorozproszeniezgromadzonychdóbr.Warunki
izwyczajepanującewczasachprzedpaństwowychniesprzyjałyszybkiemu
kumulowaniubogactw.
Społeczeństwaskładającesięgłówniezwolnychrolnikówniebyłyteż
zdolnedopodporządkowywaniasobieinnychplemion.Wojskoplemiennenie
mogłopilnowaćpodbitychziem,wojownicymusieliprzecieżwrócićdopracy
naroli.Władzaksięcianadzdobytąziemiąkończyłasięzchwiląwycofania
jegowojskzpokonanegoterenu.
Systemplemienny,choćzapewneodpowiadałwiększościżyjących
wnimludzi,niebyłodpornynaatakizestronyzorganizowanychjużpaństw.
Zpóźniejszejhistoriiwiemy,żeludy,któreniepotrafiłyutworzyćpaństwa,
byłypodbijaneprzezlepiejzorganizowanychsąsiadów.Ziemiepolskieleżały
dalekoodówczesnegocywilizowanegoświata.Dlategopóźniejdotarłynad
Wisłę,OdręiWartęwzorynowejorganizacji,aleteżżyjącenadtymirzekami
plemionaniebyłynarażonenaagresjęzestronyistniejącychjużpaństw.
WnaszejczęściEuropypaństwowyetaprozwojupierwszeosiągnęłyMorawy.
WpływyMorawobjęłyrównieżkrajezwanepóźniejMałopolskąiŚląskiem.
InneimpulsyzaczęłyoddziaływaćnaPomorze,gdymożnipomorscywłączyli
sięwzyskownyhandelbałtycki.Przyśpieszyłyonewzrostdobrobytutych
ziem,świadcząotymznajdowaneprzezarcheologówtakzwaneskarby,czyli
zespołysrebrnychmonet.Handelbałtycki,amożeipiractwo,wzbogaciłelity
plemienne,wmniejszymstopniuzmieniłstosunkipanującenaterenachod-
dalonychodmorza.Spowodowałjednakpowstaniebogatychośrodków,takich
jakWolinczyKołobrzeg.Wzrostbogactwaziemnadmorskichmiałwpływna
rozwójorganizacjispołecznejsąsiadującychzPomorzanamiPolan.
Pierwszymnaziemiachpolskichplemieniem,którewIXw.spróbowało
stworzyćponadplemiennąorganizację,byliWiślanie.Wiadomośćotymznajdu-
