Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI.PIERWSZAMONARCHIA
Osukcesiewbudowiepaństwazadecydowałopozyskanieelitspołecz-
nych,awięcmożnychzarównoplemieniagnieźnieńskiego,jakiinnychpod-
porządkowanychplemion.Tworzącypaństwoksiążętagnieźnieńscypotrafili
przyciągnąćdosiebieplemiennychnobilów.Niektórzyzmożnychwsparli
księciaswymiumiejętnościami,autorytetem,siłąswegoroduidowodzonymi
przezsiebiegrupkamiwłasnychwojowników.Wsparli,gdyżdziękitemu
mogliuczestniczyćwkorzyściach,jakiedawałodalszepowiększaniepaństwa.
Ztychspośródmożnychplemiennych,którzyopowiedzielisiępostronie
książątgnieźnieńskich,izwybitnychdowódcówdrużynyzaczynałasiętwo-
rzyćnowaelita.
Wrazzpowstaniempaństwajużniełupywojennenajbardziejpobu-
dzałyambicjęwszystkichmarzącychokarierze.Choćnadalatrakcyjne,za-
częłyustępowaćinnymźródłombogactwaiznaczenia.Terazcelemżądnych
sukcesujednostekzaczęłastawaćsiępozycjawpaństwowejhierarchii.Do-
stojnicypartycypowaliwdochodachzarządzanychprzezsiebieokręgów.Moż-
napowiedzieć,żeuczestniczyliwdochodachpaństwa.Byłyonezpewnością
większeniżdochody,którepłynęłyzichskromnychwgruncierzeczyma-
jątków.Dostojeństwabyłypożądanenietylkozpowodówmaterialnych.Był
znimizwiązanyrównieższerokizakreswładzyidużyprestiż.Ponadtona-
miestnicyprowincjiipanowieznaczniejszychokręgówgrodowychczęstospo-
tykalisięzwładcą,niejednokrotniestanowilijegoradęprzyboczną.Radata,
choćnieformalna,miaładużeznaczenie.Książęmusiałliczyćsięzjejzda-
niem.Zależałomubowiemnawspółpracyelit,niemógłwywoływaćichnie-
zadowolenia.Wczasietworzeniapaństwawspółpracatamusiałaprzebiegać
harmonijnie,gdyżcelecałejgrupyrządzącejbyłyzbieżne.Możniwspierali
księcia,gdyżodniegozależałyichkariery.
Zsukcesówksięciacieszylisięrównieżwojownicyzdrużyny.Książę
byłichwodzem,czuliznimwspólnotękombatantów.Gdyzwyciężał,byłoto
takżeichzwycięstwo,dawałosatysfakcję,aleteżkorzyścimaterialne.Nato-
miastpomiędzywojnamidziękidaninomchłopskimwojownicymielizapew-
nionycodziennybyt.
Zgodnośćcelówksięcia,możnychidrużynygwarantowałapaństwu
stabilność.Jednakżeopróczpoparciaznaczącychgrupludnościpaństwo,aby
istnieć,musiałomiećsolidnepodstawymaterialne.Niemogłyichstanowić
nawetnajbogatszełupywojenne.Gdydrużynasięrozrosłaizostałapodzie-
lonanaoddziałyosadzonewposzczególnychprowincjach,gdypowstałaad-
ministracja,awięcgdyjużistniałopaństwo,głównymźródłemfinansowania
jegopotrzebstałysiędaninyipracaludzi.Daninybyłyprzeznaczaneprzede
wszystkimnautrzymaniewojskaigrodóworazpiastującejwysokiedostojeń-
stwaelity.
Corazważniejszymźródłemdochodówksięciastawałysięjegowłasne
majątki.Ródksiążęcy,takjakiinnerodyarystokracjiplemiennej,dyspono-
