Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WSTĘP
MałgorzataKulesa-Mrowiecka
Dysfunkcjeczaszkowo-żuchwowesądrugąnaj-
częściejwystępującąprzyczynąbóluprzewlekłego
wukładziemięśniowo-szkieletowymczłowieka.
Zaburzeniaukładuczynnościowegonarządużucia
(UCNŻ)sąpoważnymproblememspołecznymdo-
tyczącymod5do12%populacjiogólnej,aczęstość
występowaniazaburzeńUCNŻwynosiokoło31%
wśróddorosłychisenioróworaz11%wśróddzie-
ciimłodzieży.Kobietysąniemaldwukrotnieczęś-
ciejnarażonenawystępowaniedysfunkcjiczasz-
kowo-żuchwowych,awiek,wktórymnajczęściej
występujątopomiędzy20.a40.rokiemżycia.
Układstomatognatyczny(US)-tomorfologicz-
no-czynnościowyzespółnarządówjamyustnej
itwarzoczaszkisterowanyprzezośrodkowyukład
nerwowy(OUN)biorącyudziałwnajważniejszych
podstawowychfunkcjachżyciowych.Motoryka
obszaruczaszkowo-żuchwowegoijejprawidłowa
funkcjasąniezwykleistotnezpunktuwidzeniawy-
konywaniapodstawowychczynnościżyciowych,
takichjakżucie,połykanieorazfunkcjaoddychania.
Układczynnościowynarządużuciabierzeudziałwe
wrodzonychiniezbędnychdlapodtrzymaniaży-
ciaodruchach,jakimisą:ssanie,połykanie,kaszel,
kichanieiodruchywymiotne.
FunkcjemotoryczneUCNŻokreślanesąjakofunkcje
sensomotoryczne,ponieważichrealizacjaikontrola
zależnesąoddochodzącychwłóknamiaferentnymi
doOUNsygnałówzproprioceptorów.Wukładzie
czynnościowymnarządużuciaznajdująsięcztery
rodzajereceptorówczuciowych,tj.aparatyścięg-
nisteGolgiego,wrzecionkamięśniowe,ciałka
Vatera-Paciniegooraznocyceptory.Zdolności
sensomotoryczneiichkoordynacjawciąguży-
ciamogąulegaćpogorszeniuwwynikuprocesu
starzeniasięlubwprzebieguschorzeń.Dysfunk-
cjeczaszkowo-żuchwoweobejmująróżnegoro-
dzajuzaburzenia:żucia,mowy,połykania(dysfa-
giespowodowanechorobamineurologicznymi,
np.chorobaParkinsona,miastenia),parafunkcje
zwarcioweUCNŻ,np.bruksizm,parafunkcjenie-
zwarcioweukładużucia,np.obgryzaniepaznokci,
żuciegumy,nagryzaniepoliczkóworazparafunkcje
języka.
AmericanAcademyofOrofacialPaindefiniujedys-
funkcjeUCNŻjakozespółobjawówdysfunkcji
układumięśniowo-szkieletowegoinerwowo-mię-
śniowego,któredotycząstawuskroniowo-żuchwo-
wego,mięśniżuciaizwiązanychznimistruktur,
czyli
całegoobszaruczaszkowo-żuchwowego.
Objawycharakterystycznedlatychzaburzeńto
przedewszystkimbólwobrębiestawuskroniowo-
-żuchwowegoorazbólmięśniowo-powięziowy
mięśniUCNŻ,ograniczenieruchomościwstawach
skroniowo-żuchwowychikręgosłupieszyjnym,
trzaski,krepitacje.DoocenydysfunkcjiUCNŻsto-
sowanyjestkwestionariuszwedługResearchDia-
gnosticCriteriaforTemporomandibularDisorders
(RDC/TMD).
