Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nie)igeograficznie.Ujęciedyskursuwrygorachtemporalnych
odsyładotakichzagadnień,jakjęzykdawny,zmianajęzykowa,
dynamikarozwojusystemukomunikacji,umocowanywdanym
czasieuzus.Ważnedlaparametrugeograficznegomogąbyć
odniesieniadoużyciakulturowozróżnicowanychjęzykówet-
nicznych,dialektów,gwar;parametrmiejscawskazujetakżena
wpływyjęzykowe,interferencjeiprzenikaniesięjęzyków,ich
dominację,żywotnośćitendencjezanikowe
45
.Dalejnależałoby
wymienićzróżnicowaniainstytucjonalne,wiążącesięzużyciem
językawszkole,nauniwersytetach,wsądach,administracji,
parlamencie,mediachetc.Niektórebędąmiałycharakterswo-
isty,lokalny,innebędąnośnikamicechwspólnychdlajakiejś
tradycjiczykręgukulturowego.Wynikająceztejzależności
powiązaniejęzyk-praktykaspołecznaNormanFaircloughak-
centujenatylemocno,żejęzykdefiniujewprostprzezpraktykę
społeczną.Dyskursoznaczawięcsposóbpostępowanialudzi,
poprzezktórymogąonioddziaływaćnaotaczającyichświat,
aletakżenasamychsiebieorazswojąaktywność,wskazuje
takżenazależnościwzajemne,czylipozwaladostrzecwpływ
rzeczywistościpozajęzykowejnakomunikującychsięludzi.
1.3.Interakcja
Senskomunikacjiuchwyconyzostajenapłaszczyźnienadaw-
ca-odbiorca,którzydysponująokreślonąwiedząosobieiświe-
cie,charakteryzująichdanesocjalne,kulturowe,osobowo-
ściowe,światopoglądowe.Wichmetrykachuwzględniasię
45
Trzebazwrócićuwagęnadominującą,silnąpozycjęjęzykaangiel-
skiegojakomiędzynarodowegośrodkakomunikacji,zmniejszającąsięrangę
językafrancuskiego,np.wdyplomacjiipolityce,odbudowującysięipo-
szukującymiejscajęzykirlandzki,językisłabnąceizanikające,np.język
karaimski.Wtymkontekściewartoteżodnotowaćzjawiskozanikaniagwar
terytorialnych,któreniegdyśbyłypodstawowymśrodkiemporozumiewania
sięludnościwsiimałychmiasteczek.Podwpływemkilkuczynników-uni-
fikacyjnegodziałaniaoświaty,ukrytegoprogramurealizowanegowleksyko-
grafiiikulturzejęzyka,tendencjidorugowaniagwarzmedióworazprzemian
społecznych(migracje,dezagraryzacjawsi,wartościowaniegwar,zwłaszcza
wśródmłodychużytkownikówjęzyka),ludnośćwiejskarezygnujezgwary,
wybierającdokomunikowaniapolszczyznęogólną.
33
