Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Białoszewskiwdyskursienaukowym
|
9
obraźniępociągaprzedewszystkimto,cojestwmowieniespraw-
nością,zakłóceniemprocesówkomunikacyjnych,«szumem»za-
głuszającymznaczenia.[…]jesttoniemożnośćskleceniaprzeka-
zupoddanegoregułomjakiejśokreślonejsegmentacji.Słowo,ten
elementarnysegmentwypowiedzi,znajdujesiętuwciągłymza-
grożeniu.Torozpadasięnacząstkiskładowe,zktórychkażdachce
znaczyćiwieloznaczyćnarachunekswojejrzekomejetymologii,to
znówzostajewchłonięteprzezinnesłowa,zatracagranice,rozpły-
wasięwjakimśniepodzielnymszuruburu.Takżezdanieniemoże
jakgdybydorosnąćdowłasnegopoziomu,osiągnąćprzyzwoitej
normy.Jegoprojektowanyzamysłgubisięwnieciągłościskładni
anakolutycznej,ulegazatarciunimwogólezdołałsięwykrystali-
zować.Najbliższymukłademodniesieniadlatakichpraktykjest
mowapotocznawjejgranicznychprzejawach:monotonnebredze-
niepacjentówwszpitalnejpoczekalni,pijackiemamrotaniepod
budkązpiwem,sądowapyskówka,narracjezmagla,osobliwy,
«dwujęzyczny»,urzędowo-infantylnysłowotokfunkcjonariuszyad-
ministracjinajniższegoszczebla.[…]Niejestzapisemnaturalnego
bezładusłówizdań,leczbezłademformowanymprzezcelowe
usiłowaniepoetyckie.Usiłowanieparodystyczne.Białoszewskiemu
niechodziwszakżeoparodięjakichśokreślonychmetodwerbali-
zacji.Przedmiotemjegoparodystycznychprocederówjestsystem
językowyjakocałość.System,interpretowanykonsekwentnieod
stronytychtkwiącychwnimmożliwości,któresąantysystemowe,
peryferyjne,wstydliwiezatajone”8.
Aterazspójrzmy,jakposzczególneelementytegoprototypupo-
wracająwdwóchnastępnychtekstachSławińskiegooBiałoszew-
skim,niejakoWprzyokazji”interpretacji.WinterpretacjiBallady
odrymunapotykamynastępującesformułowania:
WTuuwagaogólniejsza,tyczącalingwistycznegoprogramuBiało-
szewskiego.AutoraRachunkuzachciankowegoiMylnychwzruszeń
intrygująnadewszystkotesytuacjepraktykijęzykowej,gdymowa
ześlizgujesięwbełkot,gdywięculegająrozchwianiuregułyjej
segmentacji.Inietylkoregułyokreślającegraniceiporządekjed-
nostekskładniowych.Takżenormy,którezapewniająidentyczność
słowu,temuelementarnemusegmentowiwypowiedzi.Wutworach
Białoszewskiegosłowojestustawiczniezagrożonewswojejtożsa-
