Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
dobnejzasadziejakwprzypadkurozdziałuomyśliestetyczno-
literackiejpijarówwprowadzonoproblematykęichtwórczości
prozatorskiej.Rozdziałyzatem,któremogąsprawiaćwrażenie
zbędnychzpunktuwidzeniagłównegotematu,wrzeczywisto-
ścimająprzyczynićsiędoukazaniapełniejszegoobrazudzia-
łalnościliterackiejpijarówwepoceOświecenia.
Rezultatysamodzielnychposzukiwańbadawczychgromadzi
rozdziałdrugi.Abyułatwićodbiorcydostępdoproblematyki
zawartejzwłaszczawtejczęściksiążki,zdecydowałemsiępo-
przedzićgozagadnieniamiwstępnymi,przypominającymidzie-
jezakonunaziemiachpolskichorazrolę,jakąpijarzyodegrali
wrozwojurodzimejnaukiikultury.Jeślichodziorozdziałtrak-
tującyopoezjipijarów,tomuszęzaznaczyć,iżtekstytampre-
zentowanesązróżnicowanegatunkowo,tematycznieijakościo-
wo.Taróżnorodnośćnieułatwiałauporządkowaniamateriału.
Uznałem,żenajodpowiedniejszymbędziewtymwypadkuklucz
genologiczny.Dziękijegozastosowaniuudałosięlepiejukazać
całośćdokonańpijarskichpoetów.Myślę,żedopieropotakim
uporządkowaniutekstów(czemutowarzyszyokreślenieczasu
powstaniautworówwrazzichadresami)możliwebędziegrupo-
wanieichwokółokreślonychtematów.Stosująckryteriumgeno-
logiczne,starałemsięscharakteryzowaćdokonaniapijarskich
poetówwramachokreślonegowzorcagatunkowego,swerozwa-
żaniapoprzedzającinformacjąostaniegatunkuwepoce.Przez
tenzabiegniejakosamoistniewyłoniłasiętematykazaintereso-
wańpijarskichtwórcówisposóbichrealizacjiwzastosowaniu
właściwegokażdemuznichwarsztatupoetyckiego.
Wartowtymmiejscupodkreślić,żewśródzgromadzonych
tekstówznalazłysięitakie,któreświadcząoinnymaniżeliutyli-
tarnetraktowaniepoezji.Zuwaginaichszczególnycharakter,
zupełnienieoczekiwanyzpunktuwidzeniaupowszechnionych
wyobrażeńopoezjipijarskiej,omówionezostaływosobnymroz-
dziale,wktóregotytuleznalazłasięlirykaosobista.
Wzasięguzainteresowaniaznalazłysiętakżeutworywięk-
szychrozmiarów,np.poezjeks.C.P.Tyszyńskiegoczyks.
Bielskiemu,pijarowi,cytującwwielumiejscachjegopodręcznikWybórróżnych
gatunkówpoezjizrymopisówpolskichdlaużytkumłodzieży,Warszawa1807,czym
zaznaczyłwkładtegorzadkocytowanegopisarzawrozwójpolskiejmyślieste-
tycznoliterackiej.
