Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Częśćwstępna
Działalnośćpedagogiczna(wychowawcza)
Liczbauczniów,geografiaichpochodzenia,przekrójspołecz-
ny,narodowyireligijnyświadczązwykleożywotnościirenomie
szkoły,orozmiarachprzestrzennychjejrejonurekrutacyjnego,
stopniupopularnościwśródposzczególnychwarstwspołecznych,
grupetnicznychczywyznaniowych.Częstewahanialiczbywy-
chowankówitrwającedłużejspadkiichfrekwencjisygnalizują
zwyklezjawiskazachodzącewsamejszkolebądźbędącewyni-
kiemczynnikówzewnętrznych,mającychnatenstanrzeczyści-
śleokreślonywpływ.
Dlaplacówekpijarskich,położonychnaterenierzadkichsie-
cipodobnychszkół,nawetwiększeidłużejtrwającespadkilicz-
byuczniówniemusiałyjeszczeoznaczaćpoważniejszegozagro-
żenia(np.wPodolińcuczyRydzynie)50.Przeznajbardziejznaną
pijarskąszkołę,czyliCollegiumNobiliumwWarszawie,wciągu
93latdziałalnościszkoły,tj.wlatach1740–1833,przewinęłosię
5916wychowanków51.
Próbne,orientacyjnedaneofrekwencjiszkółpijarskichkształ-
tująsięnastępująco.Wroku1730byłowewszystkichszkołach
ok.400uczniów,w1788r.–ok.3250.Wlatach1781–1890co-
rocznywykazfrekwencjidajeglobalniewszkołachkoronnych
ok.26500,wlitewskichok.15000uczniów(razem41500).Tuż
przedkasatązakonuok.2020(okrespowstanialistopadowego)52.
Wlatachtrzydziestychokresumiędzywojennegouczyłosięwpi-
jarskichszkołach(Kraków,Rakowice,Lida,Lubieszówk.Piń-
ska)corocznieok.1000uczniów.Podrugiejwojnieświatowej
wr.1948–877,w1950r.–248.Ażdoroku1990corocznie
wKrakowieok.120–150uczniów.Obecnie,pozmianachpoli-
tycznychwPolsce,liczbazbliżasiędo500(systematyczniewzra-
stając)wjedynymliceum(Kraków),dwóchgimnazjachidwóch
szkołachpodstawowych(Warszawa,Łowicz).
Działalnośćdydaktycznaiwychowawczo-opiekuńczarozpa-
trywanabywanaogółpodkątem:przepisówiprogramówszkol-
50J.M.Adamczyk,SzkołypijarskiewPodolinieiichzwiązkizPolską(1643–
1848),nPracePedagogiczne”CXI,Wrocław1995,s.67–68;P.Komorowski,J.Kur-
kowski,M.T.Nowak,Zdziejówziemilidzkiej,Warszawa1997.
51HistoriaDomusVarsaviensis...,op.cit.,s.165–166.
52A.Stępnik,Sch.P.,Przekrojestatystycznefrekwencjiuczniówszkółpijarskich
wtrzechsetleciu,rkpswArchiwumPijarówwKrakowie(odczytwygłoszonyna
zjeździebyłychuczniówpijarskichdnia17X1948wKrakowie-Rakowicach).
